- Mülkiye Dergisi
- Vol: 44 Issue: 3
- Emek, Çalışma Koşulları ve İletişim Pratikleri Açısından Türkiye’deki Araştırma Görevlileri Üzerine ...
Emek, Çalışma Koşulları ve İletişim Pratikleri Açısından Türkiye’deki Araştırma Görevlileri Üzerine Bir Değerlendirme
Authors : Bahar Kayihan
Pages : 431-456
View : 7 | Download : 2
Publication Date : 2020-09-14
Article Type : Research
Abstract :Türkiye’deki devlet üniversitelerinde 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa bağlı olarak çalışmakta olan araştırma görevlileri hem yasal hem de sosyal işleyişe dayalı olarak çeşitli sıkıntılarla karşı karşıyadır. Bu çalışmada, bu sıkıntılara zemin oluşturan yasal düzenlemeler ve bu düzenlemelerden meydana gelen işleyiş; emek ve çalışma koşulları bağlamında değerlendirilmiştir. Bu doğrultuda kadrosu Türkiye’nin çeşitli yükseköğretim kurumlarında bulunan araştırma görevlileri ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya katılanlar, sosyal bilimlerin ve sağlık bilimlerinin çeşitli alanlarında yüksek lisans/doktora eğitimlerini sürdürmekte olan ya da doktora eğitimini tamamlayarak doktor olarak çalışmaya devam eden araştırma görevlileridir. Derinlemesine görüşmelerde, kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemi kullanılmıştır. Tanıdık bir örneklemin tercih edildiği bu örnekleme türü, tanıdık olmayan bir örneklemin konu ile ilgili kendilerini rahat ifade etmekten çekinebilecekleri düşünüldüğünden tercih edilmiştir. Ayrıca, yarı-yapılandırılmış soru formu ve standartlaştırılmış açık uçlu görüşme yöntemi kullanılmıştır. Emek açısından yalnızca işçinin ürün ile olan ilişkisi değil, üretimin toplumsal ilişkisi de önemlidir; çünkü ürünün değişim değerini belirleyen toplumsal yapı içerisindeki piyasa koşullarıdır. Bu nedenle bu çalışmada, araştırma görevlilerinin akademik üretiminin toplumsal boyutları bağlamında iş güvencesizliği, görünmeyen emek, hiyerarşik yapı, akademik emek piyasası koşulları gibi konular ele alınmıştır. Ayrıca, araştırma görevlilerinin yaşadıkları sıkıntılar karşısındaki iletişim ve örgütlenme pratikleri üzerinde de durulmuştur. Bu konular hakkında gerçekleştirilen görüşmelerden yola çıkılarak mevcut sorunlara yönelik çözüm önerileri, konuya ilişkin önceki çalışmalar ve kuramsal değerlendirmeler de dikkate alınarak tartışılmıştır. Çalışma sonucunda araştırma görevlilerinin iş tanımlarının belirsizliği nedeniyle yapmak zorunda olmadıklarını düşündükleri pek çok işi yaptıkları, emeklerinin görünmez olduğu, güvencesiz hissettikleri, maddi olanaklarının ve çalışma koşullarının akademik üretim yapmaya uygun olmadığı anlaşılmıştır. Bu doğrultuda araştırma görevlilerinin görev tanımlarının netleştirilmesinin, 50(d) kadrosunun kaldırılmasının, hiyerarşik yapılanmanın ve öğretim üyelerinin araştırma görevlilerine olan tutumlarının dönüşümünün, araştırma görevlilerine uygun çalışma koşullarının ve maddi olanakların sağlanmasının araştırma görevlilerinin mevcut sorunlarını ortadan kaldırmaya yönelik olumlu adımlar olacağı söylenebilir. Ayrıca araştırma görevlilerinin, yaşadıkları sıkıntılar karşısında iletişim kurmalarının, bir araya gelmelerinin ve sendikalar ile birlikte hareket etmelerinin geçmişteki sorunların aşılması konusunda faydalı olduğu anlaşılmıştır.Keywords : Araştırma Görevlileri, Çalışma Koşulları, , Emek, Görünmeyen Emek, İletişim Pratikleri.