- ODÜ Tıp Dergisi
- Vol: 9 Issue: 1
- Traces and Effects of Biological Disasters In the World and in Turkey up to Covid-19
Traces and Effects of Biological Disasters In the World and in Turkey up to Covid-19
Authors : Turgut Şahinöz, Saime Şahinöz, Ümit Arslan
Pages : 1-12
View : 13 | Download : 3
Publication Date : 2022-04-30
Article Type : Research
Abstract :Amaç: Bu araştırmanın amacı, Covid-19 pandemisine kadar olan biyolojik afetlerin dünyadaki ve Türkiye’deki izleri ve etkilerini değerlendirmektir. Yöntemler: Bu çalışma biyolojik afetlerin tarihini ortaya koymayı ve tıp tarihine katkı sağlamayı amaçlayan betimsel bir çalışmadır. Çalışmanın verileri literatür taramasından, Dünya Sağlık Örgütü verilerinden ve Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı istatistik yıllıklarından elde edilmiştir. İstatistiksel değerlendirmeler bilgisayar ortamında yapılmıştır. Bulaşıcı hastalık vaka ve ölüm sayıları literatürdeki tüm kaynaklar taranarak elde edilmiş ve resmi kayıtlardan teyit edilerek düzeltilmiştir. Elde edilen bulaşıcı hastalık verileri gruplar halinde tablolaştırılarak sunulmuştur. Bulgular: Biyolojik afetler, tarihin en eski devirlerinden itibaren toplumları sağlık, ekonomik, çevresel ve psiko-sosyal yönden derinden etkilemiştir. İnsanların hayat tarzlarının sebep olduğu sağlıksız ortamlar, ekolojik dengenin bozulması, kıtlıklar, doğal afetler veya daha birçok sebep sonucunda salgınlar ortaya çıkmış ve kitlesel ölümlere yol açarak insanlık tarihinde önemli izler bırakmıştır. Şiddetli Akut Solunum Yolu Sendromu (SARS), kuş gribi, domuz gribi ve Covid-19 gibi önemli pandemiler, can kayıplarına ve devasa ekonomik hasara yol açmıştır. Dünyayı etkisi altına alan, büyük yıkımlara, toplu ölümlere ve nüfus hareketlerine neden olan afet türlerinden birisi de salgınlardır. Tarihteki salgınları dört başlıkta incelemek mümkündür. Bunlar; Çiçek, Veba, Grip ve Kolera salgınlarıdır. Tarih boyunca en fazla ölüme yol açan Çiçek hastalığı çok şükür ki; dünya üzerinden eradike edilmiştir. İkinci en büyük ölüm nedeni olan Veba da tedavi imkânları ve koruyucu sağlık hizmetleriyle ortadan kaldırılmıştır. Ancak üçüncü en fazla ölüme neden olan grip salgınları ise günümüzde etkisini yoğun bir şekilde sürdürmekte olup gelecekte de en büyük biyolojik afetlere neden olmaya devam edecek gibi gözükmektedir. Sağlık Bakanlığı verileri analiz edildiğinde 1956-2019 yılları arasında en çok vakaya neden olan ve halen devam eden 3 salgın hastalığın; tüberküloz, sıtma ve kızamık olduğu görülmektedir. Ancak halen devam eden bu salgınlara ait ölüm sayıları bilinmemektedir. Sonuç: Tarihteki salgınların, küreselleşen dünyada tekrardan yaşanabileceği yadsınamaz bir gerçektir. Bu nedenle, salgınların tarihçesinin ve ayrıntılarının bilinmesi ve gerekli derslerin çıkarılması ve pandemi planlarının ve çözümlerin buna göre hazırlanması afet yönetimi açısından oldukça önemlidir.Keywords : Biyolojik Afetler, , Salgın, , Pandemi, , Covid-19, , Tıp Tarihi