- Nüfusbilim Dergisi
- Vol: 27 Issue: 1
- TÜRKİYE’DE AİLE PLANLAMASINDA KARŞILANMAMIŞ İHTİYACIN ÖLÇÜMÜNE FARKLI BİR YAKLAŞIM
TÜRKİYE’DE AİLE PLANLAMASINDA KARŞILANMAMIŞ İHTİYACIN ÖLÇÜMÜNE FARKLI BİR YAKLAŞIM
Authors : Banu Akadlı ERGÖÇMEN, Alanur Çavlin BOZBEYOĞLU
Pages : 3-16
View : 1519 | Download : 1254
Publication Date : 2016-08-05
Article Type : Research Article
Abstract :Karşılanmamış aile planlaması ihtiyacı, 1970lerin sonuna doğru geliştirilen bir hesaplama biçimi ile, doğumlarının arasını açmak veya doğurganlığını sonlandırmak istediği halde gebeliği önleyici herhangi bir yöntem kullanmayan doğurabilme yetisine sahip kadınların potansiyel büyüklüğünü tanımlamaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’de aile planlamasında karşılanmamış ihtiyaç, standart olarak kullanılan ölçüm biçiminin farklı bir yaklaşım içinde ele alınarak hesaplanması ile tahmin edilmiştir. Farklı bir yaklaşım tercih edilmesinin nedeni ülkedeki yöntem kullanma örüntüsünün aile planlamasında karşılanmamış ihtiyacın büyüklüğünün tahminini etkileyeceğidir. Bu bağlamda, Türkiye’de geleneksel yöntem kullanımının oldukça yaygın olması göz önünde tutularak yöntem kullanmayan veya geleneksel yöntem kullanan kadınlardan modern yöntem kullanma eğiliminde olanlar hesaplamaya dahil edilmiştir. Gebeliği önleyici yöntem kullanımının dağılımında ülkeye özgü durumun dikkate alınmasının aile planlamasına potansiyel talebin büyüklüğünü daha gerçekçi biçimde tahminini sağlayacağı düşünülmüştür. Böylece çalışmanın amacı, gebeliği önleyici yöntem kullanmayan veya geleneksel yöntem kullanan ama modern yöntem kullanma eğilimi içinde olan kadınların dahil edilmesiyle oluşacak talebin büyüklüğünün tahmin edilmesi ve bu tahminin klasik hesaplama biçimiyle farkını görmektir. Bu çalışmada, 2003 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması’nın verileri kullanılarak evli ve 15-49 yaşlar arasındaki kadınlar temel alınmıştır. Sonuçlar, geleneksel bir yöntem kullanan ama modern bir yöntem kullanmayı tercih eden kadınların modelde yer almasıyla karşılanmamış ihtiyacın (yüzde 18.9) standart formulasyonla elde edilen karşılanmamış ihtiyaca kıyasla (yüzde 7.1) oldukça büyük olduğunu göstermiştir. Bu farklılık kendini sadece karşılanmamış ihtiyacın büyüklüğünde değil fakat aynı zamanda bölge, eğitim, ve yaş gibi temel değişkenlerde de kendini göstermektedir. Ülkede kullanılan gebeliği önleyici yöntem dağılımının, karşılanmamış ihtiyacın büyüklüğünün tahminini etkilediği görülmektedir.Keywords :