- Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 3 Issue: 2
- R. 1316-1325 /M. 1900-1909 TARİHLERİ ARASINDA HAZÎNE-İ EVKÂF-I HÜMÂYÛN DEFTERİ’NE GÖRE DİYARBAKIR VA...
R. 1316-1325 /M. 1900-1909 TARİHLERİ ARASINDA HAZÎNE-İ EVKÂF-I HÜMÂYÛN DEFTERİ’NE GÖRE DİYARBAKIR VAKIFLARI
Authors : Edip Bukarli
Pages : 173-204
View : 17 | Download : 4
Publication Date : 2021-12-31
Article Type : Research
Abstract :İslâm medeniyetinde mühim bir yeri olan vakıf, yararı insanlara ait olmak amacıyla bir malın veya mülkün gönüllü olarak tamamen ve kalıcı olarak tahsis edilmesidir. Sosyal hayatın ayrılmaz bir parçası olan vakıf kültürü, Müslüman Türkler tarafından da gerekli değeri görmüştür. Dolayısıyla tüm Osmanlı şehirlerinde olduğu gibi Diyarbakır’da da muhtelif amaçlarla birçok vakıf kurulmuştur. Bu vakıflar, XX. yüzyılda Diyarbakır’da sosyal ve ekonomik hayatın önemli bir parçasını oluşturmuşlardır. Bu çalışmada, Diyarbakır Eyaleti’ne ait olan Rumî 1316-1325/Miladî 1900-1909 tarihleri arasındaki Hazîne-i Evkâf-ı Hümâyûn Defteri ana kaynak olarak kullanılmıştır. Konumuzun temelini oluşturan 1900-1909 tarihleri arasındaki defterde, vakıf kayıtları bize Diyarbakır Vilayeti sınırları içerisinde bulunan vakıfları, bunların sayıları ve vakıflarda çalışan görevliler gibi birçok bakımdan bilgi vermektedir. Çalışmada, vakfın tanımı, vakıf müessesesinin gerçekleştirdiği sosyal, ekonomik ve kültürel işlevler, vakfın tarihsel süreci, vakıfların gelir kaynakları, vakıfların işleyişi ve vakıflarda çalışan görevliler ele alınmıştır. Araştırmamızın temel amacı; Diyarbakır Eyaleti dahilinde bulunan vakıf, cami, mescit, medrese, zaviye, türbe ve dergahları tanıtmaktır.Keywords : Osmanlı Devleti, Sosyal hizmetler, Vakıf, Cami, , Medrese, Diyarbakır