- Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi
- Vol: 8 Issue: 5 Special Issue
- ARZ-TALEP TABANLI OPTİMİZASYON ALGORİTMASININ FDB YÖNTEMİ İLE İYİLEŞTİRİLMESİ: MÜHENDİSLİK TASARIM P...
ARZ-TALEP TABANLI OPTİMİZASYON ALGORİTMASININ FDB YÖNTEMİ İLE İYİLEŞTİRİLMESİ: MÜHENDİSLİK TASARIM PROBLEMLERİ ÜZERİNE KAPSAMLI BİR ARAŞTIRMA
Authors : Mehmet Kati, Hamdi Kahraman
Pages : 156-172
Doi:10.21923/jesd.829508
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2020-12-29
Article Type : Research
Abstract :Bu makale çalışmasında son zamanlarda geliştirilmiş güncel bir meta-sezgisel arama (MSA) yöntemi olan arz-talep tabanlı (Supply-Demand-Based Optimization, SDO) algoritmasının iyileştirilmiş bir versiyonu geliştirilmektedir. SDO’da arz-talep süreçlerini daha etkili bir şekilde modelleyebilmek amacıyla arama sürecine rehberlik eden çözüm adayları uzaklık-uygunluk dengesi (fitness-distance balance, FDB) yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Geliştirilen FDB-tabanlı SDO algoritmasının performansını test etmek ve doğrulamak amacıyla güncel bir karşılaştırma problemleri havuzu olan CEC 2017 kullanılmıştır. Bu havuzda dört farklı tipte ve otuz adet kısıtsız test problemi bulunmaktadır. Önerilen algoritmanın farklı tiplerdeki ve farklı boyutlardaki arama uzaylarındaki performansını test etmek ve doğrulamak için test problemleri 3/50/100 boyutta tasarlanmıştır. Ayrıca, önerilen FDB-SDO varyasyonlarının kısıtlı mühendislik problemlerindeki performanslarını test etmek ve doğrulamak için ise 20 adet mühendislik tasarım problemi kullanılmıştır. Her iki deneysel çalışmadan elde edilen veriler parametrik olmayan istatistiksel test yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre kısıtlı/kısıtsız, tekmodlu/çokmodlu/melez/komposizyon problem türlerinde ve farklı boyutlarda olmak üzere tüm deneysel çalışmalarda FDB-SDO varyasyonlarının baz algoritmaya kıyasla üstün bir performans sergilemişlerdir. FDB yönteminin tatbik edilmesiyle birlikte SDO algoritmasının prematüre yakınsama problemi çözülmüştür. Önerilen FDBSDO algoritması hassas arama yapabilme, çeşitliliği etkili bir şekilde sağlamaya bilme ve dengeli arama yapabilme yeteneklerine sahiptir. Önerilen FDBSDO’nun kaynak kodu: https://www.mathworks.com/matlabcentral/fileexchange/84560-fdbsdo-an-improved-version-of-supply-demand-optimizerKeywords : Arz-talep tabanlı arama algoritması, , Uygunluk-mesafe dengesi seçim yöntemi, Komşuluk araması ve çeşitlilik, Meta-sezgisel optimizasyon, Mühendislik tasarım problemleri