- AKRA Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi
- Vol: 7 Issue: 18
- AVNÎ (FATİH SULTAN MEHMED)İN ŞİİRLERİNDE TÜRKÇE TAMLAMALARIN KULLANIMI
AVNÎ (FATİH SULTAN MEHMED)İN ŞİİRLERİNDE TÜRKÇE TAMLAMALARIN KULLANIMI
Authors : Fatma SİNECEN
Pages : 167-179
Doi:10.31126/akrajournal.546318
View : 14 | Download : 2
Publication Date : 2019-05-03
Article Type : Research
Abstract :Klasik şiire yöneltilen eleştirilerin başında dilinin ağır olduğu, Arapça ve Farsça terkip ve kelimelerin yoğunluğu olmuştur. Özellikle 15. Yüzyılla başlayan ve adı geçen dillerden şiir diline alınan bu yapılar, zamanla çok daha fazla görülmeye başlanmış 17. Yüzyılda ise had safhaya ulaşmıştır. Avnî’nin yaşadığı dönem Arapça ve Farsçanın etkisinin yeni yeni hissedilmeye başlandığı bir 15. Yüzyıla tekabül etmektedir. Dolayısıyla Avnî’nin şiirlerinde Arapça-Farsça ağır terkip ve gramer unsurlarının varlığı söz konusu değildir. Belki sayısal olarak Arapça-Farsça terkiplerin fazlalığı söz konusu olabilir; ancak bütün bunlara rağmen şiir dilinde Türkçe söyleyiş mantığı her zaman için sağlam bir yapı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çerçevede yapılan çalışmada Avnî’nin şiirlerinde geçen Türkçe, Arapça ve Farsça tamlamalar tespit edilmiş olup Arapça tamlama örneğine hemen hiç rastlanmamış; ancak yedi yüz civarında Farsça tamlama tespit edilmiştir. Bu Farsça tamlamaların ise çoğunluğu artık klişeleşmiş, yaygınlaşmış yapılar olarak ön plana çıkan unsurlar olarak gözlenmektedir. Hatta bunların bir kısmı Türkçe tamlamaların bir yönünü oluşturan unsurlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bizim esas üzerinde durduğumuz ise Türkçe tamlamaların kullanımıdır. Günlük konuşma dilimizde de kullandığımız belirtili ve belirtisiz tamlamalar başta olmak üzere hemen bütün tamlamaların söz konusu divanda yer aldığı gözlemlenmektedir. Bu noktada şunu rahatlıkla söyleyebiliriz ki her ne kadar şiirlerde Arapça-Farsça kelime ve terkipler kullanılmış olsa da sağlam bir Türkçe söyleyiş karşımıza çıkmaktadır.Keywords : Avnî, Klasik şiir, şiir dili, Türkçe, , Türkçe tamlamalar