- Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi
- Vol: 4 Issue: 1
- II. Meşrutiyet döneminde eğitim tartışmaları ve 1913 tarihli Tedrisat-ı İptidaiye Kanunu’nun uygulan...
II. Meşrutiyet döneminde eğitim tartışmaları ve 1913 tarihli Tedrisat-ı İptidaiye Kanunu’nun uygulanması
Authors : Ercan Uyanik, Mehmet Melik Kaya, Büşra Elçiçeği
Pages : 163-185
Doi:10.33400/kuje.908998
View : 19 | Download : 5
Publication Date : 2021-05-31
Article Type : Research
Abstract :Gelecek kuşakların yetiştirilmesinde belirleyici olan eğitim, devletlerin istikbali bakımından geçmişten bugüne önemli bir unsur olagelmiştir. Osmanlı Devleti’nde de eğitim gelecek kuşakların yetiştirilmesinde etkili olmuştur. II. Meşrutiyet döneminde ise eğitim felsefeleri ve eğitime ilişkin strateji sorunları toplumsal gündemin tartışma konuları arasında yer almıştır. Ancak bu dönemde eğitimin mevcut yapısı, Osmanlının geleceğini kurtarmayı sağlayacak bir durumda değildi. Bu nedenle Meşrutiyetin başında, Müslüman Türk unsurun eğitimini yürüten kurumların ıslah edilmesi gündeme gelmiş ve yapılan tartışmalar sonucunda ıslahata ilkokullardan başlanması yönünde bir görüş birliğine varılmıştır. İlköğretim kapsamında 6 Ekim 1913’te Tedrisat-ı İptidaiye Kanun-ı Muvakkati uygulamaya konulmuştur. Bu kanun eğitim tarihimiz açısından son derece öneme sahiptir. Kanun ilk olma niteliğini taşımakla birlikte Cumhuriyet dönemi de dâhil uzun bir müddet yürürlükte kalmış, eğitim öğretim faaliyetlerine birçok yenilik ve çözüm getirmiştir. Kanun çıktığı döneme kadar iller bazında birtakım düzenlemeler ile yürütülen eğitim öğretim faaliyetleri ülkede tek bir kanunla bir çatı altında toplanmıştır. Bu yönüyle Tedrisat-ı İptidaiye Kanunu eğitim öğretim faaliyetlerini yerel boyuttan ulusal boyuta taşımıştır. Kanunun çıkarılma amacı, ilköğretimin genel yapısını belirleyip bir düzene kavuşturmak ve eğitimdeki finansal sorunlara çözüm üretmektir. Bu kanunla; o zamana kadar iptidai ve rüştiye olarak ikiye ayrılmış olan ilköğretim "mekatib-i iptidaiye-i umumiye” adı altında birleştirilerek altı yıllık iptidai okullar açılmaya başlanmıştır. Bu okulların yönetimleri ve masraflarının karşılanması vilayetlerde kurulan hususi idareye bırakılmıştı. Bu araştırmanın amacı II. Meşrutiyet döneminde Türk eğitim sistemindeki tartışmaları ele almak ve Tedrisat-ı İptidaiye Kanun-ı Muvakkati’nin ilköğretime getirdiği yenilikleri saptamaktır. Nitel araştırma deseninde tasarlanan çalışmada veri toplama aracı olarak doküman incelemesi tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda Tedrisatı İptidaiye Kanun-ı Muvakkati’nin orijinali Türkçeye transkripsiyon edilmiş ve elde edilen bulgular betimsel analiz yöntemiyle incelenerek raporlaştırılmıştır.Keywords : Meşrutiyet, , reform, , ilköğretim, , eğitim