- İstanbul Üniversitesi Çeviribilim Dergisi
- Sayı: 19
- Yanmetin-Çeviri İlişkisi Bağlamında Orhan Pamuk’un Beyaz Kale Eserinin Rusça Çevirileri
Yanmetin-Çeviri İlişkisi Bağlamında Orhan Pamuk’un Beyaz Kale Eserinin Rusça Çevirileri
Authors : Nuray Dönmez
Pages : 15-26
Doi:10.26650/iujts.2023.1373585
View : 6 | Download : 10
Publication Date : 2023-12-15
Article Type : Research
Abstract :Yanmetinler, bir metnin çerçevesini oluşturarak sanat eseri olmasında bütünleyici rol oynayan, okurun metne yönelik algı oluşturmasında önemli bir işleve sahip olan, metnin çevresinde yer alan ve onunla bağlantı kuran ögelerdir. Çeviride ise yanmetin unsurları çeviri esnasında çevirmenin yolculuğuna eşlik eder ve çeviri metinle bütünleşir. Araştırmanın inceleme nesnesi Orhan Pamuk’un çerçeve hikâye tekniğiyle kaleme aldığı Beyaz Kale eseridir. Eser Rusçaya yapılan çevirileri üzerinden yanmetinsellik açısından incelenecektir. Söz konusu inceleme çevremetin unsurları özelinde ele alınacaktır. Çalışmanın amacı; Orhan Pamuk’un Rus erek kültürün edebiyat dünyasında Türkçe roman yazarı olarak çevremetin unsurları aracılığıyla edindiği yeri göstermektir. Bu unsurlar betimleyici yöntem kullanılarak ele alınmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda; çeviri eser kapaklarında kimi zaman Osmanlı döneminin ön plana çıkarıldığı ve tarihsel zemine odaklanıldığı, kimi zaman ise eserin mistik yönüne değinilerek ikiz- benzer teması ve yazarın hemen hemen her eserinde karşılaştığımız gizem ve esrar vurgusunun kapaklara taşındığı görülmektedir. Çevirmen notlarından ve çevirilerin tümünden yapılan incelemeden yola çıkarak eser özelinde çevirmenlerin genel olarak yabancılaştırma stratejisine başvurduğunu söylemek olasıdır. Her iki çevirmen de Rusça dil normlarını karşılayan bir çeviri ortaya koymuştur. V. B. Fyonova’dan sonra M. Şarov’un eserin yeniden çevirisine ihtiyaç duymasına, iki çevirmen arasındaki kuşak farkı da göz önünde bulundurulduğunda, estetik bir çeviri dilinden sade bir çeviri diline geçiş olması gerekçe olarak gösterilebilir.Keywords : çeviribilim, çeviride yanmetinselllik, Orhan Pamuk, Beyaz Kale, çerçeve hikâye