- İstanbul İktisat Dergisi
- Vol: 72 Issue: 2
- Pandeminin Sektörel Maliyetleri: Ticarete Açık Olmanın Rolü Nedir?
Pandeminin Sektörel Maliyetleri: Ticarete Açık Olmanın Rolü Nedir?
Authors : Cem Çakmakli, Sevda Demiralp, Sevcan Yeşiltaş, Muhammed Yildirim
Pages : 431-451
Doi:10.26650/ISTJECON2021-1201055
View : 8 | Download : 4
Publication Date : 2023-01-18
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada pandemi döneminde oluşan şokların ülkeler üzerinde sektörel düzeyde maliyetleri incelenmiş, bu maliyetlerin ülkelerin ve sektörlerin dış ticarete açıklığıyla ilişkisi analiz edilmiştir. Çalışmada sektörel seviyede arz ve talep ilişkilerini ele alan bir model kullanılmıştır. Bu modelde OECD ülkelerarası girdi-çıktı tablosu kullanılarak ülkeler ve sektörler arasındaki ekonomik bağlantılar kullanılarak arz ve talep taraflı şokların ekonomi üzerine etkisi ölçülmektedir. Arz ve talep yanlı şoklar pandeminin gidişatına bağlı olarak hesaplanmış daha sonra bu şokların sektörlere etkisi ele alınmıştır. Bu etkiler incelenirken özellikle ülkelerin dışa açıklığı yani ülkelerin Gayrisafi Yurtiçi Hasılası (GSYH) içinde ihracat ve ithalatın payları göz önüne alınmıştır. Pandeminin ülke ekonomilerine dış ticaret yoluyla etkisi ihracat ve ithalat kanallarıyla olmak üzere iki yönlüdür. İhracat açısından bakıldığında, pandemi döneminde ticaret ortaklarında gözlenen ekonomik yavaşlama dışa açık bir ülkenin ihracat imkanlarını da yavaşlatmaktadır. İthalat açısından bakıldığında ise pandemi döneminde üretimde yaşanan aksamalar tedarik zincirleri vasıtasıyla tüm dünyaya sirayet ederek ithal girdilerin tedariğinde sorunlara sebep olmuştur. Bu bağlamda bu makalede elde edilen sonuçlar da dışa açık ülkelerin pandemi döneminde daha ağır ekonomik kayıplar yaşadıklarını göstermektedir. Bu sonuç, dışa açık olan ülkelerin pandemi kaynaklı talep daralması ve tedarik zinciri sorunlarına daha fazla maruz kalmaları ile tutarlıdır. Bu bulgu özellikle farklı dışa açıklık yapısı olan Türkiye ve Brezilya örnekleri üzerinden gösterilmiştir. Ticarete açıklığı yüksek bir gelişen pazar olan Türkiye ve görece daha kapalı olan Brezilya arasında pandemi dönemi maliyetlerini karşılaştırdığımızda Türkiye için hesaplanan maliyetlerin daha yüksek olduğu görülmüştür. Sonuçlara daha ayrıntılı baktığımızda, Türkiye’de arz sıkıntıları nedeni ile sektörel maliyetlerin genele yayıldığı, üretiminde ithal ara malına bağımlılığı yüksek olan gayrimenkul, inşaat, imalat gibi sektörlerde kayıpların Brezilya’dan daha yüksek olduğu gözlenmektedir. Benzer bir karşılaştırmayı iki gelişmiş ülke olan ABD ve Hollanda arasında yaptığımızda da dışa açıklığı yüksek olan Hollanda’nın daha yüksek maliyet ödediği gözlenmiştir..Keywords : Covid-19, Sektörel maliyetler, Dışa açıklık., Covid-19, Sectoral Costs, Openness, Covid-19, , Sectoral Costs, Covid-19