- İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi
- Vol: 10 Issue: 1
- Otizmli Kardeşe Sahip Çocukların Yapısal Aile Terapisi Bağlamında Değerlendirilmesi
Otizmli Kardeşe Sahip Çocukların Yapısal Aile Terapisi Bağlamında Değerlendirilmesi
Authors : Mehmet Yilmaz, Uğur Atalar
Pages : 590-604
Doi:10.15869/itobiad.804088
View : 11 | Download : 5
Publication Date : 2021-03-30
Article Type : Research
Abstract :1970’li yıllardan sonra hızla artış gösteren bir gelişimsel bozukluk olan otizm, son yıllarda görülme sıklığı artış gösteren bir rahatsızlık olup, bu artış aynı zamanda otizmli kardeşe sahip çocuk sayısındaki artışa da işaret etmektedir. Otizm, doğası gereği normal gelişim gösteren çocuklara nazaran tanı almış bireylere yönelik daha fazla ilgi, zaman ve kaynak gerektirmektedir. Bu sebeple bu durumun yarattığı stres aile üzerinde etken bir durum olabilmektedir Minuchin’in 1960’lı yıllarda geliştirdiği yapısal aile terapisi ise, aile etkileşim örüntülerinin incelenmesi ve aile yapısında ve organizasyonunda değişim yaratılması yoluyla aile içi sorunların giderilebileceğini önermektedir. Yapısal aile terapisi yaklaşımı, aileyi temel sistem olarak değerlendirmekte ve aile sisteminin alt sistemlerinin bulunduğunu savunmaktadır. Örneğin her ailede bir ebeveyn alt sistemi, eş alt sistemi, kardeş alt sistemi ve akraba alt sistemi gibi alt sistemler vardır. Sistem yaklaşımının bir ürünü olan yaklaşıma göre alt sistemlerin kendilerine göre sınırları bulunmaktadır. Sosyolojide yapısal fonksiyonel yaklaşım ya da işlevselcilik olarak anılan bu yaklaşıma göre her alt sistem kendi sınırları içinde işleyerek diğerini destekler. Böylece aile sistemi işlevselliğini sürdürür. Bu çalışmada otizm tanısı almış ailelerle Google Forms aracılığı 44 ebeveyn ile gerçekleştirilen ve araştırmacıların kendileri tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formunda yer alan açık uçlu sorulara verdikleri cevaplar, yapısal aile terapisi bağlamında analiz edilmiştir. Araştırma nitel desende planlamıştır. Araştırmanın bulgularına göre, otizmli kardeşe sahip çocuklar ebeveyn, kardeş alt sistemlerine dahil olmakta, bunun ile birlikte ebeveynler arasındaki sınırlara bağlı olarak sosyal ve davranışsal sorunlar yaşayabilmektedir. Analiz sonucunda Salvador Minuchin tarafından oluşturulan aile sistemleri haritalandırması yoluyla demogramlar oluşturulmuştur. Çalışmada ebeveyn-çocuk-otizmli kardeş arasındaki yapısal sınırların ve çerçevelerin korunamadığı, otizmli kardeşe sahip çocukların zaman zaman ebeveyn rolü yüklenmek durumunda kaldıkları bulgulanmıştır. Bu çerçevede otizmli kardeşe sahip çocukların ve ebeveynlerinin aile ilişkilerinin sorunlu kısımlarının nasıl ele alınabileceği ve sorunların çözümüne yönelik de tartışmalar yürütülmüş ve önerilerde bulunulmuştur.Keywords : Otizmli kardeş, yapısal aile terapisi, , aile ilişkileri, engellilik, otizm