- IBAD Sosyal Bilimler Dergisi
- Milli Mücadele'nin 100. Yılı Özel Issue: Özel Issue
- 1999’dan 2002 Genel Seçimlerine Giden Süreçte Türkiye’de Kritik Yeniden Saflaşma Ve Kritik Seçim Teo...
1999’dan 2002 Genel Seçimlerine Giden Süreçte Türkiye’de Kritik Yeniden Saflaşma Ve Kritik Seçim Teorisi Üzerine Bir Değerlendirme
Authors : Kinem Tokdemir, Aykut Karakuş
Pages : 757-775
Doi:10.21733/ibad.800911
View : 13 | Download : 4
Publication Date : 2020-12-18
Article Type : Research
Abstract :Seçimler, demokratik toplumlarda vatandaşların yönetime katılımının sağlanması ve hükümetin kurulması için önemli ve vazgeçilmez bir araçtır. Seçimler sonunda seçmenlerin oylarıyla bürokratik ya da siyasi görevleri üstlenecek ve iş başına gelecek kişiler belirlenir. Ancak seçimler, yalnızca bir seçme eylemi değildir zira bir sürecin parçasını da oluşturmaktadır. Dolayısı ile seçmenin oy verme davranışları çeşitli faktörlere göre değişirken; bu faktörlerin hangi çerçevede değiştiğinin anlaşılması seçmenlerin kritik yeniden saflaşmaları ve kritik seçimlerin ortaya çıkmasının anlaşılması için önemlidir. Kritik seçim teorisi, seçim dönemlerinde seçmenlerin süregiden bir durumu ani ve radikal bir biçimde değiştirecek yeniden saflaşmasını ifade eder. Kritik yeniden saflaşmalar ve kritik seçimler sonucunda seçime giren partilerin önceki seçimlere göre oyları artar veya oylarda radikal bir azalma yaşanır. Bu teoriye göre seçmenlerin oy verme davranışı oy verilen partiye duyulan memnuniyetsizlik, sosyo-ekonomik durum, dış politika, seçmen psikolojisi, lider etkisi veya seçim zamanlarında partilerin kullandıkları söylemler gibi birçok etmene göre değişebilmektedir. Türkiye’de 1999’dan 2002’ye giden süreçte ekonomik, siyasi ve toplumsal alanlarda gerçekleşen iç ve dış dinamikler, seçmenlerin oy kullanma tercihi üzerinde etkili olmuştur. Bu bağlamda bu makalede kritik yeniden saflaşma ve kritik seçim teorisi ışığında Türkiye’de 18 Nisan 1999 genel seçimlerinden 3 Kasım 2002 genel seçimlerine giden süreç, iç ve dış dinamikler çerçevesinde incelenmiştir. Çalışmada öncelikle kritik yeniden saflaşma ve kritik seçim teorisi üzerinde durulmuştur. Ardından Türkiye’de belirtilen süreçte iç ve dış dinamikler ayrıntılı olarak incelenmiştir. Bu çalışmada, seçimlerden başarılı bir sonuç alan Genç Parti ve Adalet ve Kalkınma Partisi üzerinden bir değerlendirme sunulmuştur. Genç Parti’nin yükselişi ve Adalet ve Kalkınma Partisi’nin koalisyon hükümetlerinin ardından tek parti hükümeti kurması konu bağlamında analiz edilmiştir. Çalışmada Türkiye’de 1999 ve 2002 genel seçimlerinin siyasi, ekonomik, sosyal yapısını iç ve dış dinamikler bağlamında çözümlemek, "kritik yeniden saflaşma” ve "kritik seçim” ile ilgili kavramsal ve metodolojik tartışmanın ana hatlarını oluşturmaktadır.Keywords : Kritik Yeniden Saflaşma, , Kritik Seçim, , İç ve Dış Dinamikler, Seçmen Davranışı, Genç Parti, Adalet ve Kalkınma Partisi,