- Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi
- Vol: 15 Issue: 1
- TEK PARTİ DÖNEMİNDE MUHALEFET ALGISI: SERBEST CUMHURİYET FIRKASI HAREKETİ ÜZERİNDEN BİR İNCELEME...
TEK PARTİ DÖNEMİNDE MUHALEFET ALGISI: SERBEST CUMHURİYET FIRKASI HAREKETİ ÜZERİNDEN BİR İNCELEME
Authors : Çiğdem Erdem
Pages : 1-22
View : 9 | Download : 4
Publication Date : 2013-06-01
Article Type : Other
Abstract :Bu çalışma, 1930 yılında kurulup, aynı yıl içinde kapanan Serbest Cumhuriyet Fırkası (SCF) özelinde, tek parti yönetiminin muhalefet olgusuna yaklaşımını analiz etmeyi amaçlamaktadır. SCF, 1930 yılı içinde kurulan tek muhalefet partisi değildir. Ancak diğer partilerin hiç birisi SCF kadar etkili olmamış, kitle desteği görmemiş ve bu bakımdan siyasi iktidarı zorlamamıştır. Bu sebeple tek parti döneminin 1930’lu yıllardaki muhalefet partisi algısının ortaya konması için SCF hareketinin incelenmesi gerekir. SCF bizzat siyasi iktidar tarafından kurdurulup, yine siyasi iktidar tarafından kapattırılan oldukça kısa ömürlü bir siyasi partidir. Çalışmanın kapsamı, 99 gün siyasi faaliyette bulunan SCF’nin kuruluşu, muhalefeti ve kapanması üzerine odaklanmıştır. İlk bakışta SCF’nin kısa bir tarihi gibi görünen bu çalışmada, söz konusu tarihsel gelişim içerisinde tek parti yönetiminin muhalefet algısını ortaya koyacak izler aranmıştır. Çalışmanın temel bulgularından bir tanesi, siyasi iktidarın çerçevesini kendisinin belirlediği bir muhalefet partisi profili üzerinden SCF’yi kurdurduğudur. Bu profile göre tek parti yönetiminin bir muhalefet partisinden beklentisi ılımlı ve kontrollü bir muhalefet aracılığıyla, sistemin işleyişinden kaynaklanan sorunların giderilmesinde CHF’ye yardımcı olmasıdır. SCF, tek parti yönetimine tepkilerin odağında, kurulduğu andan itibaren kitlelerin ilgisini çekerek gerçek anlamda bir muhalefet partisi konumuna doğru ilerlediği andan itibaren, söz konusu profilin dışına çıkmaya başlamıştır. Çalışmanın ikinci temel bulgusu, siyasi iktidarın muhalefet partisi profilinin dışına çıkan siyasi partiyi algılayış biçimine yöneliktir. SCF siyasi iktidarın beklemediği bu türden bir gelişme seyrine girmesi sonucunda kapatılmıştır.Çalışma hatıratlar ve döneme ilişkin kaynaklar kullanılmak suretiyle literatür taraması ile incelenmiştir.Keywords : Tek Parti Dönemi, CHF, SCF, Ilımlı ve kontrollü muhalefet,