- Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi [Journal Of Old Turkish Literature Researches]
- Vol: 6 Issue: 1
- ALİ ŞÎR NEVÂYÎ’NİN TÜRKÇE DİVANLARINDA SABIR
ALİ ŞÎR NEVÂYÎ’NİN TÜRKÇE DİVANLARINDA SABIR
Authors : Muhterem Saygin
Pages : 297-338
Doi:10.58659/estad.1250854
View : 6 | Download : 4
Publication Date : 2023-03-23
Article Type : Research
Abstract :Toplum içinde yaşayan bireylerin bazı güzel hasletlere sahip olması beklenir. Yardımseverlik, duygudaşlık, hoşgörü, sağduyu, sabır gibi değerler; toplumun birliği ve huzuru açısından son derece önemlidir. Modern yaşamla birlikte bireylerin sürekli bir yerlere yetişme kaygısı taşıması, hak ve hukuk konusunda güven ve saygının kaybolması, bencillik ve duyarsızlık gibi durumlar insanların birbirlerine karşı tahammülünü azaltmıştır. Neticede sabırsızlık, toplum hayatında karşılaşılan en önemli sorunlardan biri hâline gelmiştir. Klasik Türk edebiyatına göre âşık, aşk konusunda pek çok sıkıntıya katlanmak durumundadır. Bu sebeple âşığın sahip olması beklenen hususiyetlerden birisi, sabırdır. Türk edebiyatının seçkin şahsiyetlerinden Ali Şîr Nevâyî; Garâibü’s-Sıgar, Nevâdirü’ş-Şebâb, Bedâyi’u’l-Vasat, Fevâyidü’l-Kiber adlı divanlarında sabır kavramına yer vermiş, sabrı farklı hayal ve tasavvurlar içinde ele almıştır. Bu çalışmada öncelikle sabır kavramı açıklanmakta; kültürümüzde, söz varlığımızda, Kur’an-ı Kerîm’de, hadislerde, tasavvuf geleneğinde ve klasik Türk edebiyatında sabrın anlamsal çerçevesi çizilmektedir. Ardından Ali Şîr Nevâyî’nin Türkçe divanlarında sabır ile ilgili oluşturulan teşbih, hayal ve tasavvurlar tasnif edilmekte, elde edilen veriler tablo ve grafiklerle desteklenerek açıklanmakta, ortaya çıkan sonuçlar değerlendirilmektedir. Bu çalışmanın amacı şairin Türkçe divanları örnekleminde günlük yaşantımızda her gün daha fazla ihtiyaç duyduğumuz sabrın Ali Şîr Nevâyî’nin algı ve hayal dünyasındaki yerini ortaya koymaktır. Sanatkâr, yaşadığı çağın zihniyetinden ayrı düşünülemez. Bu dikkatle çalışmanın bir diğer hedefi de Ali Şîr Nevâyî’nin içinde yaşadığı toplumun zihniyetinde sabrın taşıdığı değer hakkında günümüz insanının fikir sahibi olmasını sağlamaktır.Keywords : Klasik Türk edebiyatı, , Çağatay edebiyatı, , Din, , Tasavvuf, , Ali Şîr Nevâyî, , Sabır.