- Ege Coğrafya Dergisi
- Vol: 12 Issue: 1
- TÜRKİYE’DE YENİ GELİSEN SANAYİ ODAKLARI: DENİZLİ-GAZİANTEP-ÇORUM
TÜRKİYE’DE YENİ GELİSEN SANAYİ ODAKLARI: DENİZLİ-GAZİANTEP-ÇORUM
Authors : Mustafa Mutluer
Pages : 0-0
View : 8 | Download : 5
Publication Date : 2003-06-01
Article Type : Other
Abstract :Dünya ekonomisinde son 20-30 yıldır bas döndürücü gelismeler yasanmaktadır. Küresellesme olarak da degerlendirilen ekonomik gelismenin cografi açıdan önemi, Dünya ekonomik coğrafyasının degismesidir. Dünya ekonomik cografyasındaki baslıca mekansal degisim ise, yeryüzündeki eski sanayi bölgelerinin çöküsüyle birlikte, yeni sanayi alanlarının ortaya çıkmasıdır. Dünyada özellikle, Kuzey Amerika, Batı Avrupa ve Dogu Asya’da ortaya çıkan bu tip yeni alanlar, üretimdeki yapısal degismeyle birlikte farklı bir mekan kullanımı sergilemektedirler. Türkiye’de de eskiden gelismis sanayi alanları önemini korurlarken özellikle 1980’li yılların ikinci yarısında ülkenin iç kısımlarında yeni sanayi yogunlasma alanları ortaya çıkmıstır. Yeni sanayi odakları olarak da nitelenen sanayiinin yogunlastıgı bu illerin baslıcaları, Denizli, Gaziantep, Çorum, Eskisehir, Konya, Kayseri, Afyon ve Kahramanmaras’tır. Özellikle Denizli, Gaziantep ve Çorum bu iller arasında en çok dikkati çekenlerdir. Denizli, Gaziantep ve Çorum farklı sanayi göstergeleri ile gerek Türkiye’de ve gerekse coğrafi bölgeler baglamında adeta birer yerel sanayi odagı olduklarını kanıtlamıslardır. Ancak bu illerin durumu, Dünyanın diger bölgelerinde ortaya çıkan yeni sanayi alanlarından farklılık göstermektedir. Bu illerdeki sanayilesmenin küresellesme kavramı ile bütünlesen ve esnek üretim adı verilen Post- Fordist üretim biçimiyle iliskisini kurmak mümkün degildir. Öte yandan, Dünyada gelisen yeni sanayi odaklarında gözlenen spontanlık, yani kendiliginden olusum, Türkiye’deki yeni sanayi odaklarında görülmemektedir. Bu niteligi ile digerlerinden farklıdır. Denizli, Gaziantep ve Çorum, Dünyadaki yeni olusan ekonomik mekanlardan da çok farklı özellikler tasımakta, bunlar ne büyüme kutupları ne de gelisme akslarına benzememektedirler. Bunlar büyük ölçüde Türkiye’ye özgü birer modeldir. Ancak, Batı Avrupa’nın bazı bölgelerinde ve özellikle Dogu Avrupa’da, Yugoslavya ve Yunanistan’da ortaya çıkan yeni sanayi alanlarına ise büyük bir benzerlik söz konusudur. Tüm ileri sürülenlerle birlikte, Türkiye’de yeni sanayi alanlarının ortaya çıkmıs olması sanayilesmenindesantralizasyonu ve ekonomik gelisme açısından yararlı olmustur. Bu iller Türkiye’nin küresellesmeye katılımında birer sıçrama noktası olabilirler. Bundan böyle de her ne sekilde gelişirse gelissin, yeni sanayi odagı olusumu desteklenmelidir. Bu çerçevede organize sanayi bölgelerininyaygınlastırılması gerekmektedir. Ancak, organize sanayi bölgeleri yalnızca ucuz arazi ve altyapı sunan birer yapı olmanın yanı sıra, teknoloji üretim merkezleri ile de donatılmalıdır. Organize sanayi bölgelerinde Dünya pazarlarının taleplerine uygun üretim yapacak yüksek teknoloji üretecek kuruluslara öncelik verilmeli ve tesvik edilmelidir. Anahtar Kelimeler : Yeni sanayi merkezleri, Türkiye, Denizli, Gaziantep, ÇorumKeywords :