- Ege Coğrafya Dergisi
- Vol: 24 Issue: 2
- SEDİMANTOLOJİK VE PALEONTOLOJİK VERİLERLE GEDİZ DELTA OVASINDA (İZMİR) ALÜVYAL JEOMORFOLOJİ ARAŞTIRM...
SEDİMANTOLOJİK VE PALEONTOLOJİK VERİLERLE GEDİZ DELTA OVASINDA (İZMİR) ALÜVYAL JEOMORFOLOJİ ARAŞTIRMALARI
Authors : Ilhan Kayan, Ertuğ Öner
Pages : 0-0
View : 12 | Download : 6
Publication Date : 2016-11-22
Article Type : Other
Abstract :Batı Anadolu’nun en büyük kıyı ovalarından biri olan Gediz deltası, jeolojik yapı ve paleocoğrafya özellikleri bakımından karmaşık bir oluşum süreci ile şekillenmiştir. Bu çalışma kapsamında, esas olarak deltanın uzun ekseni boyunca, Süzbeyli-Menemen arasında 8 delgi sondaj yapılmış, 15-20 m derinlere kadar inilen bu sondajlarla alınan sediman örnekleri değerlendirilerek Holosen stratigrafisi belirlenmeye çalışılmıştır. Sedimantolojik özelliklere göre ayrılan birimlerden alınan örnekler üzerindeki paleontolojik analizlerle farklı birimlerin ekolojik ortam özellikleri, buradan da değişen coğrafi çevre, paleocoğrafya özellikleri tanımlanmıştır. Bu verilerle çizilen kesit üzerinde yapılan değerlendirmelere göre, 4 ana stratigrafik birim ayrılabilmektedir: Kuzeydoğuda Gediz ırmağının Holosen öncesi ve Holosen’deki alüvyon yelpazesi ve taşkın sedimanları, güneybatıda Holosen transgresyonunun sığ deniz sedimanları, regresif süreçte Orta-Geç Holosen delta (genellikle topset) ve akarsu taşkın sedimanları. Holosen’de yükselen denizin, bugünkü deltanın bütününü kaplamadığı, ancak Seyrek yakın doğusuna kadar sokulabildiği, Orta Holosen’de (7-5 bin yıl önceler) deniz seviyesi yükselmesinin durmasından sonra Gediz ırmağının getirdiği alüvyonların kıyıyı daha hızlı doldurarak bugünkü delta düzlüğünü oluşturduğu belirlenmiştir. Profil çizgisi üzerindekilerden başka kuzeyde Maltepe, güneyde Çiğli yakınlarında da sondajlar yapılmış ve benzer şekilde değerlendirilmiştir. Maltepe doğusundaki sondaj Holosen transgresyonuyla denizin kuzeyde içeriye daha çok sokulduğunu göstermiştir. Bununla birlikte, bu bilgiler deltanın bütünün paleocoğrafyasını ve gelişimini aydınlatmak için yeterli görülmemektedir. Bunun için mevcut verileri toplayan, eksikleri tamamlayan kapsamlı bir paleocoğrafya araştırma projesi gerekli görülmektedir. Anahtar Sözcükler: Alüvyal jeomorfoloji, Paleocoğrafya, Gediz taşkın-delta ovası, İzmir.Keywords :