- Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi
- Vol: 13 Issue: 1
- TÜRKİYE'DE SON ON YILDA UYGULANAN TARIMSAL DESTEKLEMELERİN DOĞRUDAN GELİR DESTEĞİ DÖNEMİ İLE KARŞILA...
TÜRKİYE'DE SON ON YILDA UYGULANAN TARIMSAL DESTEKLEMELERİN DOĞRUDAN GELİR DESTEĞİ DÖNEMİ İLE KARŞILAŞTIRMALI OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ
Authors : Nihal CAN AĞIRBAŞ
Pages : 41-52
Doi:10.25308/aduziraat.278368
View : 8 | Download : 1
Publication Date : 2016-06-30
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışma, Türkiye'de 2000-2005 yılları arasında uygulanmış olan DGD sistemi ile 2006-2015 yılları arasında uygulanmakta olan diğer destekleme yöntemlerinin finansman kaynakları açısından karşılaştırılması amacıyla yapılmıştır. DGD döneminde yapılmış olan anket çalışması ile de DGD' nin üreticilerin toplam aile geliri ve tarımsal gelirleri üzerine etkisi ortaya konularak, DGD sisteminin diğer desteklemelere bu açıdan alternatif olup olamayacağı irdelenmeye çalışılmıştır. DGD alan 128 adet işletme ve DGD almayan 36 adet işletme olmak üzere toplam 164 adet işletme ile anket yapılmıştır. Anket sonuçlarına göre DGD alan işletmelerde tarım dışı gelirin toplam aile geliri içerisindeki payı %11.80 oranındadır. DGD'den yararlanmayan işletmelerde bu oran daha yüksek (%27.81) tir. İncelenen üreticilerin tarımsal gelirinin toplam aile geliri içerisindeki payı, DGD'den yararlanan ve yararlanmayan işletmelere göre farklılık göstermektedir. DGD'den yararlananlarda bu pay, % 71.71, yararlanmayanlarda % 72.19 düzeyindedir. İkincil verilerin karşılaştırmaları ise DGD öncesi ve DGD sonrası dönem olarak yapılmış; her iki dönem için desteklerin genel bütçe, vergi gelirleri, iç borç ve dış borç içindeki payı ve değişimleri incelenmiştir. Buna göre, DGD'nin2004-2005 döneminde vergi mükelleflerinden transferler, toplam transferler içerisinde % 32.07 oranında yer alırken, DGD sonrası yıllarda bu oran giderek artmış ve %54.12'ye yükselmiştir. DGD' nin 2000-2001 döneminde tüketicilerden yapılan transferler % 37.17 iken, DGD sonrasında 2006-2008 yıllarında % 60.80, 2012-2014 yıllarında ise % 46.32 olmuştur. Bütçeden yapılan transferlerin oranı ise DGD döneminde %1.68 iken, DGD sonrasında 2009-2011 döneminde % 4.98'e kadar çıkmış, 2012-2014 yıllarında ise yine %0.44'lere düşürülmüştür. Bu sonuçlar, son yıllarda tarımsal desteklerin yükünün vergi mükellefleri üzerine kaydığını göstermektedir.Keywords : Doğrudan gelir desteği (DGD), tarımsal desteklemeler