ÇORUH VADİSİNDE GELENEKSEL ÇELTİK TARIMI (ARTVİN-YUSUFELİ)
Authors : Leman Albayrak, Cevdet Yilmaz
Pages : 19-36
Doi:10.17295/ataunidcd.814509
View : 10 | Download : 6
Publication Date : 2021-06-30
Article Type : Research
Abstract :Oldukça engebeli bir topografyaya sahip olan Artvin’de vadi tabanlarında yapılan çeltik tarımı Türkiye’nin diğer bölgelerinde düz arazilerde yapılan tarıma göre oldukça farklılık gösterir. Artvin’de yerel coğrafi özelliklere uyum sağlanarak yapılan bu faaliyette, fiziki coğrafya faktörleri belirleyici rol oynamakta, yöre insanının bu koşullara uyarak gerçekleştirdiği üretim biçimi ise buraya has kültürel özellikler göstermektedir. Bu çalışmada Artvin - Yusufeli’nde geçmişten günümüze sürdürülen tarımsal faaliyetler içinde özel bir yere sahip olan çeltik tarımı, kültürel ekoloji prensipleri içinde ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Kültürel ekoloji bir yönüyle, insanın doğaya zarar vermeden ondan en verimli şekilde nasıl yararlandığına odaklanmaktadır. Araştırmada, çeltik yetiştiriciliği ve bunun için kullanılan geleneksel tarım metotları ekim-dikim faaliyetlerinin başladığı mayıs ayı ile hasadın yapıldığı ekim ayı arasında kalan süre içinde gözlem metodu yoluyla yerinde tespit edilmiştir. Bu gözlemler esnasında çeltik yetiştiriciliğine dair pek çok genel ekolojik bilgi unsuru, yerel sözcük, bitki atıklarına bağlı dönüştürücü üretkenlik, basit ve işlevsel tarım araçları kullanımı ve doğal çevre döngülerine uyuma dair örnekler kayıt altına alınmıştır. Çoruh vadisi üzerine inşa edilen barajlar nedeniyle Artvin’de çeltik üretim alanları daralmaktadır. Bu gelişmeler sonucu Çoruh vadisinde yüzlerce yılda oluşan tarım kültürü yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmıştır. Çoruh vadisinde barajlardan geri kalan mevcut tarım arazilerinde çeltik yetiştiriciliği yapan çiftçilerin desteklenmesi durumunda özellikle Yusufeli’nde pirinç üretiminin devamlılığı sağlanacağı gibi bu süreçte geçmişten günümüze intikal eden yerel bilgi ve kültürel birikimin yaşatılması ve gelecek nesillere aktarımı da gerçekleşmiş olacaktır.Keywords : : Tarım coğrafyası, çeltik, , geleneksel tarım bilgisi, kültürel ekoloji, , Artvin.