- Tarih ve Günce
- Issue: 13
- Farklılığıyla Öne Çıkan Lozan Barış Konferansı ve Bu Barış Konferansının Akşam ve Yeni Asır Gazetele...
Farklılığıyla Öne Çıkan Lozan Barış Konferansı ve Bu Barış Konferansının Akşam ve Yeni Asır Gazetelerine Göre Kıymeti (1935-1944)
Authors : Yaşar ÖZÜÇETİN, Melih TUĞCU
Pages : 219-241
View : 55 | Download : 66
Publication Date : 2023-08-01
Article Type : Research Article
Abstract :Lozan Antlaşması, Sevr Antlaşması’nı uygulanmaz duruma getirmiş, yeni kurulan bağımsız Türk devletini, Birinci Dünya Savaşı’nın galipleri ve diğer başlıca devletlerin makul gördüğünü ve kabul ettiğini ortaya koyan uluslararası özellikte bir belge olmuştur. Lozan Antlaşması ile mücadelede siyasî istikamet ve hedefleri belirleyen Misak-ı Millî hükümleri dönemin şartları nezdinde önemli bir oranda gerçekleştirilmiştir. Lozan Antlaşması’ndan anlaşılan ve onun hatırlattığı düşünce ve nesne dikkat çekmiş, bu bağlamda Millî Mücadele ve Cumhuriyetin ilk yıllarına da tanıklık etmiş olan "Akşam” ve "Yeni Asır” gazetelerinde yapılan mütalâa ve değerlendirmelerin özü kendini şu şekilde belli etmiştir; Lozan Antlaşması’nın bir imparatorluğun asırlar mahsulü olan çürüklerini temizleyerek genç ve dinç bir devletin şerefli temellerini attığı ortaya konulmuş ve Lozan Antlaşması; "Lozan bir enerji mahsulü olduğu kadar bir enerji kaynağıdır. Lozan, Türkiye Cumhuriyeti’nin dâhili hamlelerine destek olacak şekilde çerçeveleyen bir anayasadır” şeklinde görülmüştür. Lozan Antlaşması’nın, bünyesinde gençliğin ruhunu her zaman aydınlatacak ışığı saklı tuttuğu açıkça söylenmiş, Lozan’ı elde bulundurmanın onu gerçekleştirmek kadar güç bir iş olduğu vurgulanmış ve bu durum; "Lozan Muahedesinin her yerinde, her cümlesinde büyük bir imanın ifadesi vardır. Her kelimesi hırçın bir incelemenin sık eleklerinden geçmiştir. Lozan, bir azmin bir kanaatin, bir imanın mahsulüdür. Genç nesli altından kalkılmaz müşküllerin nasıl halledilebileceğine inandıracak, ona çalışmanın vatan hizmetinde nasıl olacağını gösterecek mektep, bu terbiye ocağıdır” tarzında kabul edilmiştir. Gazete yazıları, herhangi bir konu ya da günlük olaylara ilişkin görüşlerin, düşüncelerin ayrıntılara inmeden anlatıldığı gazete veya dergilerde yayımlanan kısa yazılar olup, anlamlandırma çerçeveleri izlenebilen metinlerdir. Bu amaçla araştırmada, Lozan Antlaşması’nın anlam yükü, bu antlaşmanın oluşturduğu ortak alan ve muhtelif gazete yazıları incelenmiştir. Araştırmada amacı, evrenin özellikleri hakkında bilgi toplamak, kişileri, durumları veya olayları tam ve doğru olarak betimlemek olan araştırma modeli esas alınmış, "Akşam” ve "Yeni Asır” gazeteleri yazılarından ve telif-tetkik eserlerden istifade edilmiştir.Keywords : Lozan Antlaşması, Misak-ı Millî, İsmet İnönü, Yeni Türk Devleti, Türkiye Cumhuriyeti