- Şarkiyat
- Vol: 13 Issue: 3
- FAHREDDÎN RÂZÎ’NİN İ‘CÂZ DÜŞÜNCESİNDE BİR KIRILMA NOKTASI OLARAK SARFE TEMAYÜLÜ TARTIŞMASI...
FAHREDDÎN RÂZÎ’NİN İ‘CÂZ DÜŞÜNCESİNDE BİR KIRILMA NOKTASI OLARAK SARFE TEMAYÜLÜ TARTIŞMASI
Authors : Mehmet Zülfi Cennet
Pages : 1250-1267
Doi:10.26791/sarkiat.1001707
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2021-12-30
Article Type : Research
Abstract :Fahreddîn Râzî’nin geride bıraktığı ilmî mirası anlamaya dönük birçok ilmî ve akademik araştırma yapılmıştır. Bu araştırma alanlarından biri de Kur’ân’ın i‘câz yönünün ne olduğu meselesinin tartışılmasıdır. Yapılan araştırmalarda Râzî’nin sarfe teorisine hiçbir şekilde meyletmediğini söyleyenler olduğu gibi sarfeyi bir i‘câz yönü olarak kabul ettiğini söyleyenler de olmuştur. Ancak bu araştırmalardaki genel sorun, müellifin eserlerinden sadece bir kısmının kullanılmış olması ve konuya dair bilgilerin te’lif kronolojisi göz ardı edilerek işlenmesidir. Bu nedenle çalışmada Râzî’nin i‘câz meselesini ele aldığı ve konuya dair farklılık arz eden bütün eserleri incelenerek daha bütüncül bir yöntem takip edilmiştir. Ayrıca eserlerinin yazıldığı kronoloji de dikkate alınmış ve süreç içinde müellifin i‘câz düşüncesindeki değişimin izleri ilgili eserlerinde adım adım takip edilerek metin kurgulanmıştır. Bu çalışma, Râzî’nin en son benimsediği görüşü belirleyerek i‘câz düşüncesi etrafında oluşan tartışma zeminine ilmî bir katkı sunmayı hedeflemektedir. Râzî, telif hayatının ilk dönemlerinde yazdığı eserlerinde sarfe teorisine karşı ciddi eleştiriler getirirken daha sonraki dönem eserlerinde bu eleştiri tonunu biraz daha yumuşatmış hatta neredeyse tamamen sonlandırmıştır. Daha da önemlisi inkârcılara karşı, Kur’ân’ın mu‘ciz olduğu hedefine odaklanan Râzî’ye göre; ister bizâtihî Kur’ân’ın dilsel yapısından olsun ister sarfe ile olsun her iki durumda da Kur’ân mu‘cizdir ve ona karşı muâraza edilememiştir.Keywords : Fahreddîn Râzî, , Sarfe, i\'câz