- Bartın Orman Fakültesi Dergisi
- Vol: 21 Issue: 2
- Modern Türk Şehir Planlamasında Aktif Yeşil Alan Standardı: Kayseri Şehir Planlarında Zamansal Bir İ...
Modern Türk Şehir Planlamasında Aktif Yeşil Alan Standardı: Kayseri Şehir Planlarında Zamansal Bir İnceleme
Authors : Suat Çabuk
Pages : 280-291
Doi:10.24011/barofd.521898
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2019-08-15
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmanın amacı, şehir planlarında önemli bir yere sahip olan aktif yeşil alanlara ilişkin mekânsal standardın Türk imar mevzuatında ve Kayseri şehir planlarında zamansal değişimini incelemektir. Osmanlı’dan günümüze imar mevzuatında aktif yeşil alanlar için ortaya konulan asgari standartlar ile Kayseri’nin 1933, 1944, 1975 ve 1986 yıllarında hazırlanan dört şehir planında beklenen değerler ile dönem sonunda gözlenen değerler, betimleyici araştırma yöntemi çerçevesinde ele alınmıştır. Modern Türk şehir planlamasında ve imar mevzuatında yeşil alan kavramı, gerçek anlamını Cumhuriyet Dönemi’nde kazanmıştır. Türk şehirciliğinde yeşil alan standartları ise 1933 yılından beri kullanılmaktadır. Kayseri şehir planları hazırlanırken, başlangıçta imar mevzuatında öngörülen asgari standartlara uyulduğu anlaşılmaktadır. Buna karşılık 2006 yılında şehirde gözlenen kişi başına 2,97 m2 aktif yeşil alan değeri, oldukça düşük bir düzeye işaret etmektedir. Araştırma kapsamında, Kayseri’de kişi başına aktif yeşil alan değeri, Osmanlı’nın son yıllarında 0,89 m2, birinci plan dönemi sonu olan 1944 yılında 1,04 m2, ikinci plan dönemi sonu olan 1975 yılında 3,40 m2, üçüncü plan dönemi sonu olan 1986 yılında 1,84 m2 olarak tespit edilmiştir. Bu çalışmada incelenen son Kayseri şehir planı ise dördüncü plan olup, dönem sonu olarak 2006 yılı esas alındığında kişi başına 2,97 m2 aktif yeşil alan değeri ile karşılaşılmaktadır. Bu bulgular ışığında, imar mevzuatının 1933 yılından günümüze zorlayıcı hükümlerine ve Kayseri’de uygulamaya geçirilen dört şehir planına rağmen, asgari aktif yeşil alan değerlerine -günümüzde 10 m2/kişi- 2006 yılına kadar ulaşılamadığı sonucuna varılmaktadır. Kayseri’de metropoliten alan sınırının 2004 yılında değişmesi ile şehrin çeperlerindeki yeşil alan potansiyeli, 2006 sonrasında hazırlanan yeni planlarda devreye alınmıştır. Bu planlarda 2025 yılı hedeflenmiş olup, şehir nüfusunun 1.700.000 olacağı varsayılarak, yine asgari düzeyden hareketle kişi başına 10 m2 aktif yeşil ayrılması öngörülmüştür.Keywords : Şehir planlama, şehirsel arazi kullanım standartları, aktif yeşil alan, kamu parkları