- Kültür ve İletişim
- Vol: 19(1) Issue: 37
- Versions of Minor Literature: Two Contemporary Cases from Turkish Film
Versions of Minor Literature: Two Contemporary Cases from Turkish Film
Authors : Bülent Eken
Pages : 185-206
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2016-03-15
Article Type : Other
Abstract :Deleuze ve Guattari’nin minör edebiyat/sinema fikrini açıklamak için ortaya attıkları "kolektif bildirim” kavramından, verili bir filmin siyasi katmanlarını araştırmak için yeterince yararlanılmadı. Bu kavram sinema bağlamında, yazarın kendini içinde bulduğu kişisel bir dil yokluğu krizi ile "halk” kategorisinin nesnel olarak zayıflayıp parçalanmaya yüz tutması gibi olumsuz koşullar içinde kollektif bir söze ulaşabilme olasılığını anlatır. Öyle ki, bu olasılığın gerçekleşmesi sözkonusu koşullara tâbi olan iki tarafın da hem sanatçı hem de sanatçının halkı olarak gerçek hayattan oyuncu başkalaşması demektir. Böylece bir filmin siyasi boyutunu sadece siyasi meselelerin konu edildiği tematik bir sinema anlayışının ötesinde düşünmek mümkündür. Sonuçta minör sinema diye adlandırılan da bu tür bir kollektif söz siyasetiyle belirlenir. Bu yazı, pek de siyasi sinema örneği olarak görülmeyen Zeki Demirkubuz ve Nuri Bilge Ceylan filmlerinde işleyen bu türden bir siyasetin yeri üzerine düşünmeye çalışıyor. Burada önerilen kuramsal çerçeveye göre Demirkubuz ve Ceylan sineması, klasik siyasi sinemayı olanaklı kılmış "halk” kategorisinin parçalanması karşısında geliştirilmiş farklı iki estetik cevap olarak görülebilir. Bu sorunsalı açmak için Deleuze’ün "kayıp halk” ya da "azınlıklar” kavramına başvurarak bu kavramların Deleuze’ce uygulandığı tarihsel dönem dışında da geçerli olduğunu gösteriyoruz. Yazı, Demirkubuz ve Ceylan’da rastlanan profesyonel olmayan oyuncular, serileşme, ulusal alegori, otobiyografik öğeler, iç mekânlar ile dış manzaralar gibi bazı özelliklerden yola çıkan bir analizin bu sinemacıların ikinci kuşak, minör bir siyasi sinemanın örnekleri olduğunu gösterebileceğini iddia ediyorKeywords : Politik sinema, Deleuze, minör edebiyat, Zeki Demirkubuz, Nuri Bilge Ceylan, kollektif söz.