Akköprü. Eine frühbyzantinische Brücke über den Indos
Authors : Mustafa Adak
Pages : 201-212
View : 3 | Download : 2
Publication Date : 2006-05-15
Article Type : Research
Abstract :Indos Nehri Üzerinde Bir Erken Bizans Köprüsü İlkçağda Likya ile Karya'yı birbirinden ayıran Indos (Dalaman) Vadisi Anadolu'nun en az araştırılmış bölgelerinden birisidir. Indos Nehri üzerinde şimdiye kadar tespit edilen tek tarihi köprü Kaunos'un 32,5 km kuzeydoğusunda yer alan Akköprü'dür. Bu köprünün keşfini yapan ilk modem gezgin Julius August Schonbom (1841) olmuştur. Yapıya daha sonraki dönemlerde değinen araştırmacılar Hüseyin Saraçoğlu, Hansgerd Hellenkemper ve Friedrich Hild olmuştur. Son iki araştırmacı köprünün Geç Osmanlı döneminde inşa edilen bir yapı olabileceği tahminini öne sürmüşlerdir. Köprünün karmaşık şekilsel tasarımı ve çeşitli inşat malzemelerinin kullanılmış olması köprüye her ne kadar bir geç donem görünüşü veriyor olsa da, bu tarihleme bir yanılgıdır. Çünkü köprünün güney cephesinde küçük kemerin üzerine pişmiş toprakla işlenen 6,80 m uzunluğundaki yazıt, bu yapının Erken Bizans döneminde inşa edildiğine kanıt getirmektedir. Köprünün yapımından sorumlu olan Ioannes'in ismi sadece İ.s. 5. ve 6. yüzyıllarda kullanılan bir monogram tipinde işlenmiştir. Monogramı takip eden sigma ve chi harfleri, Ioannes'in bir σχ(ολαστικός) olduğunu düşündürmektedir. Hukuk ve hitabet dallarında uzman şahısların taşıdığı bu unvanla Erken Bizans döneminde kentin baş yöneticiliğini yapan pater poleos özleştirilmekteydi. Kamu yapılarını inşaatı ve onarımı bu yöneticinin himayesi altında gerçekleşmekteydi. Akköprü Karya'yı Likya ve Kibyratis ile bağlayan önemli bir yol hattı üzerinde kurulmuştur. Söz konusu yolun Roma Dönemi'ne ait bazı kalıntıları Patara Yol Kılavuzu çerçevesinde yapılan araştırmalarımız sırasında tespit edilmiştir. İ.s. 6. yy.a tarihlediğimiz köprünün ayaklarının büyük kesme taşlardan inşa edilmiş olması; aynı yerde daha eski bir köprü yapısının bulunduğunu düşündürmektedir. Burası İlkcağ'da büyük olasılıkla köprünün 8 km güneyinde yer alan Oktapolis kentinin kontrolü altındaydı.Keywords :