G. SİMMEL’DE SINIFSAL FARKLILIĞIN NESNELLEŞTİĞİ BİR ALAN: MODA FELSEFESİ
Authors : Emir G. ÜLGER
Pages : 183-216
View : 5 | Download : 2
Publication Date : 2014-07-15
Article Type : Research
Abstract :Düşünce tarihinde ilk kez Simmel "moda felsefesi” üzerine düşünerek "moda” fenomenini felsefi bir incelemenin konusu yapmıştır. Kendi içinde çok katmanlı bir yapı barındıran moda, öncelikle sınıflı bir toplumun ürünüdür. Moda sınıfsal yapıyı hem güçlendirmekte hem de zayıflatmaktadır. Ayrıca modanın iktisadi- sosyal ve psikolojik işlevleri de bulunmaktadır. Bu işlevler birbirini otomatik olarak çağırır ve içerirler. Moda, bireye bir sosyal yapıya ait olduğu duygusu vermekte ve bireyin yaptığı eylemde yalnız olmadığını göstererek sosyal ve bireysel sorumluluğu da ortadan kaldırmaktadır. Böylece modanın toplumsal ve psikolojik işlevi daha da netleşmektedir. Simmel’in moda incelemesinde öncelikle hedeflenen modayı yargılamak ya da eleştirmek değil aksine onu Diltheyci hermeneutik bir "anlama- açıklama ve yorumlama” metodolojisiyle analiz etmektir. Bu noktada Simmel, modanın yabancılaşmaya hizmet eden bir sosyal fenomen olduğu ve bireyin kendisine ve topluma yabancılaşmasını hızlandırdığına değinerek ayrıca modanın ontolojik statüsünü de tartışmaya açmaktadır. Moda, özellikle modernizmin gelişmesine ve metropol yaşamının yaygınlık göstermesine bağlı olarak özel bir ivme kazanmaktadır. Modanın, kamusal yaşantıda cinsiyet kimliklerinin belirlenmesi üzerinde önemli bir rolü de bulunmaktadır. Bu rol, özellikle kadın kimliğinin özgürleşme sürecinde özel bir konuma sahiptir. Bu noktada, moda felsefesinin temel tartışma konuları izlendiğinde karşımıza bir meta estetiği ve moda felsefesine bağlı gelişen toplumsal sınıf bölünmelerine bağlı önemli bir kültürel form çıkmaktadır.Keywords : moda, moda felsefesi, meta estetiği, kültür endüstrisi, toplumsal cinsiyet.