Sendikaların Kuruluşu ve İşleyişi
Authors : Fevzi Demir
Pages : 17-42
View : 9 | Download : 4
Publication Date : 2013-01-01
Article Type : Research
Abstract :6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun kuruluş esasları ile ilgili olarak getirdiği önemli yeniliklerden biri, sendikalar için "Türkiye çapında faaliyette bulunma” şartını aramaması, yerel ve bölgesel sendikalar kurulmasına da imkân sağlanmasıdır. "Önceden izin almaksızın kuruluş” esasını benimseyen 6356 Sayılı Kanun, işyeri ve meslek esasına göre sendika kurulması yasağını kaldırmıştır. Böylece "serbestlik” ve "ihtiyarilik” ilkelerine uygun olarak "çoğulcu sendikacılığı” devam ettirmektedir. Kanun’un getirdiği başka bir yenilik, daha önce sadece "kurucularda” aranan koşulların, aynı zamanda yönetim, denetim ve disiplin kurulu üyelerinde de aranmasıdır. Buna karşılık, 2821 Sayılı Kanun’dan farklı olarak bu koşullar "işyeri sendika temsilcilerinde” aranmamaktadır. 6356 Sayılı Kanun, işçi ve işveren sendika ve konfederasyon kurucularında daha önce aranan "Türk vatandaşı olmak”, "Türkçe okur-yazar olmak” ve "işkolunda fiilen çalışmak” koşulunu aramamakta; sadece "fiilen çalışma koşulunu” yeterli görmektedir. Kanun’a göre sendikalar, kurucuların "yazılı beyanları” ile "genel kurul kararı” ve "sendika tüzüğünün” ekli olduğu kuruluş dilekçesinin sendika merkezinin bulunduğu yerdeki ilin valiliğine verilmesiyle "tüzel kişilik” kazanır. Sendikanın "üst kuruluşa üye olmak” veya "üst kuruluş üyeliğinden çekilmek” için "genel kurul kararı” alması gerekmektedir. Sendikalar uluslararası kuruluşlara da "tüzüklerindeki amaçlarına” ulaşmak amacıyla serbestçe üye olabilir ve üyelikten çekilebilir. Buna karşılık; "uluslararası işçi ve işveren kuruluşlarının” Türkiye’de temsilcilik açmaları ve Türkiye’deki üst kuruluşlara üye olabilmeleri, Dışişleri Bakanlığı’nın görüşü alınmak suretiyle İçişleri Bakanlığı’nın iznine bağlanmıştır. Nihayet, sendikaların yönetimi ile getirilen en önemli değişiklik, geçmişte tüzüklerde "genel başkandan belge alma” veya "icra kurulunca seçilme” koşuluna bağlanan doğal delegeliğin, 6356 Sayılı Kanun’da sadece genel kurul dışındaki zorunlu organlara seçilen "yönetim, denetim ve disiplin kurulu üyeleri” ile sınırlandırılmasıdır.Kanun’da, bu organlara seçilecek üye sayılarının "üçten az dokuzdan fazla”, konfederasyonların yönetim kurullarının üye sayılarının "beşten az yirmi ikiden fazla” ve şubelerin genel kurul dışındaki organlarının üye sayılarının "üçten az beşten fazla” olamayacağı, bu organlara asıl üye sayısı kadar yedek üye seçileceği hükme bağlanmıştırKeywords :