IV. UMUMİ MÜFETTİŞLİĞİN KURULMASI VE DERSİM İSYANLARINA GİDEN SÜREÇ
Authors : Ayhan Akbulut
Pages : 39-58
Doi:10.33404/anasay.690729
View : 5 | Download : 6
Publication Date : 2020-05-31
Article Type : Research
Abstract :Tunceli/Dersim bölgesinde Osmanlı Devleti’nin idaresi altında olduğu zamandan başlayarak Cumhuriyetin ilk dönemine kadar birçok asayişsizlik ve isyan hareketi meydana gelmiştir. Adeta isyan-bastırma-isyan şeklinde bir kısır döngü oluşmuştur. Cumhuriyet döneminde Dersim meselesinin çözülebilmesi için birçok rapor hazırlattırılmış ve bu raporlar doğrultusunda Dersim’e yönelik kanunlar hazırlanmıştır. Ayrıca asayişin sağlanması, ekonomi, eğitim, sağlık gibi alanlarda bölgenin kalkınması amacıyla Osmanlı Devleti’nden beri uygulanmış bir idare şekli olan umumi müfettişlik teşkilatının kurulmasına karar verilmiştir. Dersim meselesinin tamamen çözülebilmesi için IV. Umumi Müfettişlik 6 Ocak 1936’da kuruldu ve idari, askeri, hukuksal konularda oldukça geniş yetkiler verildi. Müfettiş olarak da bölgeyi ve orada yaşayan insanları iyi tanımış biri olan Korgeneral Hüseyin Abdullah Alpdoğan tayin edilmiştir. Bunun üzerine bölgedeki liderler çıkarlarını korumak için birlikte hareket ederek isyan çıkarmanın yollarını aramaya başlamışlardır. Bu çalışmada Dersim bölgesi için IV. Umumi Müfettişliğin kurulması incelendikten sonra aşiret reislerinin bu duruma karşı göstermiş oldukları tepki ve isyan hazırlıkları açıklanmıştır.Keywords : IV. Umumi Müfettişlik, , IV. Umumi Müfettişlik, Asayiş, Dersim, İsyan