Endemik Taksonların Korunması ve Tür Koruma Eylem Planları
Authors : Kamil Erken, Salih Parlak, Mustafa Yilmaz
Pages : 33-46
View : 16 | Download : 4
Publication Date : 2022-07-26
Article Type : Research
Abstract :Endemik taksonlar insanlığın dünya mirasıdır. Birçok varlık değerleri yanında potansiyel kültür değeri ve genetik kaynak değeri taşımaktadırlar. Bulundukları coğrafyada, kendi habitatlarında ulusal politika ve çıkarların ötesinde, uluslararası sözleşmeler gereği korunmak zorundadırlar. Türkiye’de 2022 yılı Mayıs ayı sonu itibarıyla 3275 adet endemik, 428 adet lokal endemik ve 4 adet nesli tükenmiş takson olmak üzere 13404 takson kaydı bulunmaktadır. IUCN 2022 kriterlerine göre endemik türlerimizin yaklaşık 117’si "Çok tehlikede” (CR), 155’i "Tehlikede” (EN) kategorisinde yer almaktadır. Biyoçeşitlilik ve endemizm oranı açısından tüm Avrupa kıtasına eşdeğer varlıklara sahip olan Türkiye’de bu değerlerin korunması ve sürdürülebilir kullanımı konusunda gerekli çalışmaların yapılması zorunludur. Ülkelerin gelişmişlik ve refah düzeyleri ile paralel ilerleyen bu çalışmaların Türkiye için yeterli düzeyde ve sistematik olarak yapıldığını ve hedeflere ulaşıldığını söylemek çok gerçekçi değildir. 2007 yılında uygulamaya konulan "Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Stratejisi ve Eylem Planı” çerçevesine bu taksonların bir plan çerçevesinde tespiti, planlaması, izlenmesi ve korunması çalışmaları başlatılmış olmasına rağmen, çalışmalarda yeterince hızlı ilerleme kaydedilememiştir. Bu çalışmada, Türkiye tohumlu bitkiler endemik taksonlarının korunması konularında yapılan uygulamalar incelenmiş, uygulama süreçlerinde, tespit edilen aksaklıklar ve çözüm önerileri ortaya konulmuştur.Keywords : Biyoçeşitlilik, , endemik, flora, , tür koruma, eylem planı