- Atatürk Yolu Dergisi
- Vol: 14 Issue: 53 Special Issue
- LOZAN’DA BAŞARIYI ÖLÇMEK: KONULAR BAZINDA BİR DEĞERLENDİRME
LOZAN’DA BAŞARIYI ÖLÇMEK: KONULAR BAZINDA BİR DEĞERLENDİRME
Authors : Ali Ulvi Özdemir
Pages : 0-0
Doi:10.1501/Tite_0000000393
View : 14 | Download : 4
Publication Date : 2013-09-01
Article Type : Research
Abstract :Lozan Barış Antlaşması, Türkiye Cumhuriyeti’nin varlığını ve toprak bütünlüğüne temel oluşturan en önemli uluslar arası hukuk belgesidir. Hem Birinci Dünya Savaşı’nın, hem de sonrasında devam eden Türk Kurtuluş Savaşı’nın sonuçlarını karara bağlamak üzere toplanan Lozan Konferansı, karşılıklı taleplerin dile getirildiği bir ortam olması bakımından aslında bir pazarlık sürecidir. Lozan Konferansı’nda yeni Türkiye Devleti’nin taleplerine karşılık, müttefik devletlerin ve Yunanistan başta olmak üzere diğer devletlerin karşı talepleri görüşme ve pazarlık konusu olmuştur. Bu görüşmeler Türkiye’yi temsil eden İsmet Paşa’nın en başından beri sürdürdüğü dikkat ve özen sonucu eşitler arasında bir görüşme ya da pazarlık olsa da Türkiye’nin taleplerini elde etme bakımından en büyük zorluğu, çoğunlukla hali hazırda elde etmemiş olduğu noktalarda talepler dile getirmesi olmuştur. Buna karşılık müttefikler açısından kendi talepleri, daha çok hali hazırda elde tuttukları çıkarların ne kadarından vazgeçecekleri bağlamında ileri sürülmüştür. Yeniden bir savaş çıkmasını her iki tarafın da istemediği bir ortamda yürütülen görüşmelerde toprak, ayrıcalıklar, Osmanlı borçları, boğazların askerden arındırılması gibi konular, başlıca tartışma alanlarını oluşturmakla birlikte yılların biriktirdiği birçok irili ufaklı sorun da Lozan’da görüşülmüştür. Lozan’da birkaç ay süren bir aranın da verildiği uzun görüşmeler sonucunda ortaya çıkan uzlaşma bütünü, (antlaşma ve protokoller) günümüze kadar birçok açıdan ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Elde edilen sonucun taraflar açısından başarı mı başarısızlık mı olduğu konusu da daha çok politik bir değerlendirmenin parçası olarak gündeme gelmiştir. Elde edilen sonucun Türkiye açısından başarı mı, başarısızlık mı olduğunu ölçme ve bunu belli bir zemine kavuşturma çabasının bir sonucu olarak, bu makalede, konular bazında oluşturulan tablolar üzerinden, talep edilenler/elde edilenler çerçevesi içinde bir değerlendirme yapılmaya çalışılmıştır. Konular bazında hazırlanan tabloların yorumlanmasında her konunun eşit ağırlık taşımadığı göz önünde bulundurularak Lozan Antlaşması ile Türkiye’nin kazandıkları, talep edip de elde edemediği konular da düşünüldüğünde, bizi "başarılı” olunduğu değerlendirmesine götüreceği sonucu elde edilmiştir.Keywords : Birinci Dünya Savaşı, Lozan Konferansı, Lozan Barış Antlaşması, İsmet Paşa