- Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi
- Vol: 10 Issue: 21
- TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE ÖZBEK TARİHÎ ROMANI
TÜRKİYE TÜRKÇESİNDE ÖZBEK TARİHÎ ROMANI
Authors : Orhan Söylemez
Pages : 0-0
View : 12 | Download : 10
Publication Date : 2010-02-24
Article Type : Other
Abstract :ÖZET Özbek edebiyatında batılı ınjnllda hikaye ve roman türUnün ortaya çıkışı 20. yüzyılın başlarına rast1ar. Yazıhşları 1917 İhtilali'nden öncesine rastlayan eserlerin tamamı egitici amaç.Ia yazılmış ve bu eserlerde yenilikçi yazarlar tarafından halkta milliyetçilik şuuru uyandırmak hedeflenmiştir. Eserler birer aşk hiktiyesi etrafında örUlmüş, fakat "aşk teması" ile birlikte halka "cehalet ve cehalet sonucu ortaya çıkan felaket" gösterilmeye çalışılmıştır. Türkiye Türkçesi 'ne tercüme edilen ilk Özbek romanı, Sadrettin Ayni'nin (1878-1954) Buhara Cellatları adlı eseridir. Eserde adalet sisteminin işlemediği bir toplum eleştirilmekte, okuyucuda tarihe karşı bir tiksinti oluşturulmaktadır. Türkiye Türkçesi'nde yayınlanan diger Özbek romanları, Sadreddin Ayni'nin aksine okuyucuda bir tarih şuuru ve bu şuur etrafında oluşan bir milli kimlik veya tarihi kimlik oluşturma gayreti ile yazılmış eserlerdir. Bunlardan biri Abdullah Kadiri'nin Ötgen Künler adlı eseridir. Bir başka Özbek yazar Adil Yakuboğlu'nun ikisi eski tarihten, birisi yakınçağ tarihinden bahseden üç romanı Türkiye Türkçesi'ne çevrilmiştir: Uluğhey'in Hazinesi, Köhne Dünya ve Adalet Menzifi. Nur Ali Kabul'un Unutufan Sahil/er'i, Aybek'in Nevaf'si ile Pirim Kadir'in Yıldllı Geceler (Bahür) adlı eseri Türkiye Türkçesi'ndeki Özbek romanlardır. ABSTRACT The emergence of the Uzbek novels in modem form dates back to the beginning of the 20lh Century. In those novels Jadid writers aimed at educating people as well as to makethem aware of the pası. Subjeets in these works surrounded by love story mean to show the consequences of ilIiteracy and awak:en common people. The first Uzbek novel to be translated into the modern Turkish was Sadriddin AiriJ!s8uharan Executioners. The writer criticized the society in which the mechanism for justice fails to work. His depiction of the past makes p,:ople hate the history. On the other hand, other works translated'from Uzbek Iiterature are meant to make people conscious about the past and around which to build a national identity. The works are Abduııah Kadiri's The Days Gone By, Adil Yak:ubogıu's The Uluğbey's Treasury, The Old World, and The Square of Justice. Nur Ali Kabul's The Shores Forgotten, Aybek's Nevai, and Pirim Kadir's The Starry Nights (Babür).Keywords :