- Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Vol: 24 Issue: 3
- Aile Sağlığı Merkezlerine Erişilebilirliğin CBS İle Analizine Bir Örnek: Rize Kenti
Aile Sağlığı Merkezlerine Erişilebilirliğin CBS İle Analizine Bir Örnek: Rize Kenti
Authors : Mehmet Deniz, Kazım Kazdal, Mustafa Topuz
Pages : 1407-1422
View : 16 | Download : 2
Publication Date : 2020-09-30
Article Type : Other
Abstract :: Akıllı kent sistemlerinin yaygınlaşması ve kullanım alanlarının giderek genişlemesi, mekânsal analizin önemini arttırmaktadır. Toplumsal ihtiyaçların saptanması, mevcut sorunların tespiti, çözüm önerilerinin ortaya konulması süreçlerinde günümüz kent yönetiminde mekânsal analizlerden yararlanılmaktadır. Mekânsal analizler CBS ile birlikte kullanıldığında uygulama alanı daha da gelişmekle birlikte daha iyi bir yaşam için toplumun değişen taleplerine cevap verme konusunda yerel yönetimlere destek verir. Kaynakların etkin ve problem çözmeye yönelik olarak akılcı bir şekilde kullanılması konusunda fayda sağlar. Bu bağlamda CBS ile birlikte kullanılan mekânsal analizin kullanım alanlarından biri de kent ile ilgili insan odaklı çalışmalardır. Bu çalışmada Karadeniz Bölgesi’nin Doğu Karadeniz Bölümü’nde yer alan, nüfus itibarı ile orta büyüklükte bir kent olan Rize kentine CBS yardımı ile mekânsal analiz uygulanmıştır. Çalışmada Aile Sağlığı Merkezleri’nin (ASM) vatandaşlar tarafından erişilebilirliği üzerine mekânsal analiz yardımıyla mevcut durumun tespiti, eksikliklerin giderilmesi, geleceğe dönük planlamaların toplumun ihtiyaçlarını gözeten şekilde oluşturulmasına yardımcı olması amaçlanmıştır. Çalışmada kullanılmak üzere Rize Belediyesi’nden temin edilen İmar planı, Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü ve OpenStreetMap’den alınan yol verileri, Numarataj Servisi’nden sağlanan konut verileri ile Rize İl Sağlık Müdürlüğü’nden sağlanan Aile Sağlığı Merkezleri’nin konum bilgileri, çalışan hekim sayıları, TÜİK’ten nüfus verileri temin edilmiş ve veri setleri oluşturulmuştur. Elde edilen veriler ArcGis 10.5 paket programı ile ağ analizine tabi tutulmuştur. Ağ analizi ile birbirine bağlı fiziksel ulaşım ağlarının oluşturduğu şebeke sistemi kullanılarak Rize kentindeki Aile Sağlığı Merkezleri’nin etki alanı belirlenmiştir. Yapılan analiz neticesinde Rize kentinde Aile Sağlığı Merkezi (ASM) seviyesinde sağlık olanaklarına erişilebilirliğin durumu ortaya konmuştur. Yasal yönetmelik ile belirlenmiş 500 metre yürüme mesafesi temel alındığında çalışma alanında bulunan 46 mahalleden 24’ünde Aile Sağlığı Merkezlerine erişmede problem yer almaktadır. Erişilebilir mesafe geçmiş çalışmalarda kabul edilebilir olarak değerlendirilen 1000 metreye revize edildiğinde, bu merkezlere erişiminde sorun yaşanan 18 mahalle bulunduğu görülmüştür. Mevcut durumda araştırma sahasında sağlık kuruluşlarına erişim konusunda yetersizliklere değinilmiş, giderilmesi için önerilerde bulunulmuştur.Keywords : Erişilebilirlik, , Aile Sağlığı Merkezi, , Ağ Analizi,