- Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
- Vol: 22 Issue: 2
- Agregaların Ses Hızının Ultrasonik Titreşim İletim Tekniği ile Belirlenmesi
Agregaların Ses Hızının Ultrasonik Titreşim İletim Tekniği ile Belirlenmesi
Authors : Asif Zeb, Hakan Elçi, Aykut Akgün, Necdet Türk
Pages : 162-174
View : 9 | Download : 5
Publication Date : 2017-12-28
Article Type : Research
Abstract :Bu çalışmada ultrasonik titreşim iletim yöntemi (220 kHz), 5 farklı kayaç ve bu kayaçlardan 4 farklı çapta hazırlanan agregalardan elde edilen sıkışma (P) dalga Vp hızları Vp birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Hazırlanan agregaların, sağlam kaya örneklerinin Vp değerlerini ölçmek için önerilen direkt ölçüm tekniği uygulandığında ultrasonik dalga hızının geçiş zamanı ölçülememiştir. Ancak, agrega taneleri bir plastik tüp içerisinde, tek eksenli sabit yük altında (75 kgf) sıkıştırıldıklarında dalga geçiş zamanı ölçülebilmiştir. Sağlam kaya örneklerinde ölçülen Vp değerleri 2000 – 5000 m/s arasında değişirken, aynı kayalardan elde edilen agrega yığınlarının Vp değerleri 700 – 1450 m/s aralığında değiştiği belirlenmiştir. Sağlam kaya örneklerinin Vp ile onların fiziksel özellikleri arasındaki yüksek korelasyon elde edilirken, aynı kayalardan elde edilen agregaların Vp ile fiziksel özellikleri arasında düşük korelasyon ilişkisi elde edilmiştir Genel olarak, seçilen tüm kaya türleri için, agrega dane çapı ve yığın yoğunluğu artıkça Vp de artmaktadır. Agrega yığının Vp değerlerini agrega litolojisi ile birlikte hem agregaların porozitesi ve hem de yığını oluşturan agrega taneleri arasında boşluk miktarı kontrol etmektedir. Sağlam kayaların, Vp değerlerinin onların agrega yığınına olan Vp değerlerine oranları; porozitesi %1-3 arasında olan kayaçlarda %75, porozitesi %10 olan kayaçlarda %65 ve porozitesi %30 olan kayaçlarda ise % 50’den daha az olduğu belirlenmiştir.Keywords : Ultrasonik test, sıkışma dalga hızı (Vp), agregaların gevşek yığın yoğunluğu