- Tarih ve Gelecek Dergisi
- Vol: 6 Issue: 4
- İngiliz Jeolog Warington Wilkinson Smyth’in Gözünden 1842 Yazında Tokat
İngiliz Jeolog Warington Wilkinson Smyth’in Gözünden 1842 Yazında Tokat
Authors : Yunus Emre TEKİNSOY
Pages : 1518-1536
Doi:10.21551/jhf.837188
View : 8 | Download : 3
Publication Date : 2020-12-28
Article Type : Research
Abstract :İnsanın tabiatı gereği bilinmeyene duyduğu merak beraberinde keşfetme duygusunu ortaya çıkarmıştır. Yeni yerler görme ve keşfetme hali önce seyyah ve seyahat kavramlarının doğmasına, bir müddet sonraysa bu kavramların kurumsallaşmasına neden olmuştur. Bu seyyahlar arasında siyasi görevliler, askerler, ajanlar, konsoloslar, bitki ve böcek toplayan doğa bilimciler, arkeologlar, tarihçiler ve coğrafyacılar olduğu gibi yeni keşfedilen yerlerin yer altı ve yer üstü zenginliklerini araştıran jeolog ve maden mühendisleri de bulunmaktadır. Daha sonra şövalyelik unvanı alacak ve İngiliz Jeoloji Kurumu Başkanlığı vazifesine getirilecek olan Warington Wilkinson Smyth; İngiltere’deki eğitimi sonrasında henüz 21 yaşında Almanya’ya ileri madencilik ve jeoloji teknikleri öğrenimine, arkasından da Orta Avrupa, Osmanlı Balkanları, Anadolu, Suriye ve Mısır’daki madenleri ve minarelleri incelemek üzere beş yıl sürecek bir araştırma gezisine gönderilmiştir. 1839’da Almanya’ya ulaşan Smyth, 11 Kasım 1841 yılında Osmanlı Devleti topraklarına doğru yola çıkmıştır. Önce Orsova, Vidin, Niğbolu, Rusçuk, Kalas, Silistre, Köstence gibi Balkan şehirlerini gezmiş, bir müddet İstanbul’da bulunmuş; daha sonra Beyrut’tan başlayan ve Halep, Diyarbakır, Harput, Sivas, Amasya gibi dönemin önemli kentleri yoluyla Samsun’a ulaşmıştır. Smyth’in Beyrut-Samsun hattında ziyaret ettiği kentlerden birisi de Tokat’tır. 1842 yılının Temmuz ayında Sivas’tan Tokat’a gelen Smyth, yaklaşık on gün kaldığı Tokat’tan 31 Temmuz 1842’de ayrılmıştır. Tokat’ta bulunduğu süre içerisinde şehrin demografisine, mimarisine, insanlarına ait gözlemlerine seyahatnamesinde yer veren Smyth, ayrıca mesleği ve vazifesi gereği Tokat’taki bakır işletmeleri konusuna da ayrıntılı bilgiler vermiştir. Bu çalışma İngiliz jeolog ve maden mühendisi Warington Wilkinson Smyth’in "A Year with The Turks (Türklerle Bir Yıl)” adlı seyahatnamesine göre 1842 yılında Tokat’ın bir panoramasını ortaya koymak amacıyla hazırlanmıştır.Keywords : Warington Wilkinson Smyth, , şehir tarihi, Tokat, İngiliz, Seyyah