- Söylem Filoloji Dergisi
- Issue: Çeviribilim Special Issue
- Çoklu Ortam Yaklaşımı Çerçevesinde Sözlü Çeviride İki Değerli Yapılar
Çoklu Ortam Yaklaşımı Çerçevesinde Sözlü Çeviride İki Değerli Yapılar
Authors : Burak Özsöz
Pages : 292-303
Doi:10.29110/soylemdergi.1190549
View : 10 | Download : 4
Publication Date : 2023-02-25
Article Type : Research
Abstract :İki değerli yapılar (bivalent elements) farklı dillerde biçim ve ses değeri açısından benzeyen dil göstergeleri olarak tanımlanabilir. Uzlaşının ve mutabakatın evrensel bir göstergesi haline dönüşen "okey” ve "yes” gibi tek sözcüklü sözceler ilk akla gelen iki değerli yapılara örnek gösterilebilir. Bu yapıların ortak bir zeminde tek dilin konuşulmadığı bildirişim ortamlarında muhataplar arasındaki anlam müzakeresini belli ölçüde kolaylaştırdığından söz etmek mümkündür. Bununla birlikte, iki değerli yapıların sözlü çevirmen tarafından nasıl ele alınması gerektiği etkileşimsel sonuçları bakımından incelenmelidir. Zira iki farklı dilde biçim ve/veya ses değeri açısından aynı veya benzer olan bu yapılar kültürel ve toplumsal uzlaşılar çerçevesinde ele alındığında bağlamsal özellikleri bakımından farklı anlamlar içerebilir. Bu çalışmada, iki değerli yapıların yanı sıra yaklaşık iki değerli (near-bivalent) yapıların çevirmen tarafından çevrildiği veya çevrilmediği durumlar üzerinde durulacak ve bu sözcelem durumlarının çevirmenin iktidar pozisyonu ve söz sırası alma düzeneği üzerindeki olası etkileşimsel sonuçları irdelenecektir. Çoklu ortam yaklaşımının (multimodal approach) benimsendiği bu çalışmada konuşma çözümlemesinin sunduğu kavramsal gereçlerden de faydalanılacaktır.Keywords : iki değerli yapılar, konuşma çözümlemesi, çoklu ortam yaklaşımı, sözlü çeviri, diyalog çevirisi