- Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (SKAD)
- Vol: 2 Issue: 4
- Celâyirî Hükümdarı Şeyh Üveys’e Sunulan Desturü’l-Kâtib fî Ta’yini’l-Merâtib Adlı Eser Üzerine Bir D...
Celâyirî Hükümdarı Şeyh Üveys’e Sunulan Desturü’l-Kâtib fî Ta’yini’l-Merâtib Adlı Eser Üzerine Bir Değerlendirme
Authors : Abdullah Dodangeh
Pages : 0-0
View : 6 | Download : 2
Publication Date : 2017-06-29
Article Type : Other
Abstract :Devlet adamları arasında yazılan mektuplar ve buna dair bilgiler, Tarih ilminin önemli kaynaklarından sayılır. 761/1360 tarihinde Farsça olarak telif olunan Düstûrü’l-kâtib fî Ta‘yini’l-merâtib adlı eser de bu tür kaynaklardandır. Eser Muhammed b. Hindûşah-ı Nahcuvânî (Şems-i Münşî) tarafından Celâyirî Hükümdarı Şeyh Üveys (ö.776/1374-1375) adına kaleme alınmıştır. Eserde, inşa sanatı ve âdâbına ilişkin, padişah, vezir ve diğer devlet ricali arasındaki yazışmalarda kullanılması gereken lakaplar, unvanlar ve çeşitli ifade biçimleri üzerinde durulmuştur. Eserde ferman, tevcih, tezkere, berat, emir, tebriknâme, ahitnâme, iktâ sistemi ile ilgili sözleşme gibi devletin teşrifat ve resmî münasebetlerine ilişkin mektup örnekleri yer almaktadır. Şems-i Münşî’nin divân mektup örneklerinde hassasiyet ile adaletli olmayı tavsiye etmiş olması, esere siyasetnâme/nasihatnâme niteliğini kazandırmıştır. Düstûrü’l-kâtib fî Ta‘yini’l-merâtib’de geçen bilgilere dayanarak, siyasî ve kültürel açılardan yöneticiler ve reaya arasındaki ilişki ve münasebetleri değerlendirmek mümkündür.Keywords :