- Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
- Issue: 47
- Dersim Aşiretlerinin Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’ne Karşı Sergilediği Paradoksal Tavır ...
Dersim Aşiretlerinin Birinci Dünya Savaşı’nda Osmanlı Devleti’ne Karşı Sergilediği Paradoksal Tavır Üzerine Bir Değerlendirme
Authors : Erhan Taş
Pages : 278-293
Doi:10.52642/susbed.1028526
View : 7 | Download : 3
Publication Date : 2022-04-25
Article Type : Research
Abstract :Osmanlı Devleti, I. Dünya Savaşı sırasında Dersim bölgesinden asker temin etmek istediyse de aşiretler bu çağrıya sessiz kaldı. 1916 yılında ise aşiretler sessizliğini Osmanlı aleyhine bozarak Dersim’de yaşanan en büyük isyanı çıkardı. İsyanın yaşanmasında hâkimiyetlerini sürdürmek isteyen aşiretlerin çıkarcı anlayışlarının yanı sıra Rus ve Ermeni kışkırtmaları etkili oldu. 1917 yılında yaşanan iç karışıklıklardan dolayı Rusya aşiretlere yaptığı maddi yardımları keserek bölgeden çekilmeye başladı. Bu sırada Dersim aşiretleri, kısa bir süre önceki tavırlarıyla çelişerek Osmanlı ordusunun kurduğu milis alaylarına katıldı. Böylece aşiretler, daha önce olumlu ilişkiler içerisinde oldukları Rus ve Ermenilere karşı mücadele etmeye başladı. Bu çalışmada, Dersim toplumu hakkında yüzeysel bilgi verildikten sonra, aşiretlerin merkezi otoriteye yaklaşımları iki zıt örnek üzerinden değerlendirilmiştir. Ana omurgasını arşiv belgelerinin oluşturduğu çalışmada bir cephe mücadelesi esnasında aşiretlerin sergilediği çelişkili faaliyetler ortaya konarak, Dersim’de devlet-aşiret ilişkileri ve aşiretlerin genelinin devlete bağlılığındaki tutarsızlık irdelenmeye çalışılmıştır. Araştırmada Dersim aşiretlerinin cephedeki mücadelesinin tüm boyutlarıyla ortaya konulmasından ziyade 1916 ve 1917 yıllarında yaşanan olaylar ve Dersim aşiret milis alaylarının kurulması üzerinde durulmuştur.Keywords : I. Dünya Savaşı, , Dersim Aşiretleri, , Rus İşgali, , Aşiret İsyanı, , Aşiret Milis Alayları