- RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi
- Issue: 18
- Mehmet Asaf’ın [Borsacı] Beyimin Edebiyata Merakı adlı tiyatro eseri ve incelemesi
Mehmet Asaf’ın [Borsacı] Beyimin Edebiyata Merakı adlı tiyatro eseri ve incelemesi
Authors : Selami ALAN
Pages : 140-169
Doi:10.29000/rumelide.705565
View : 8 | Download : 2
Publication Date : 2020-03-21
Article Type : Research
Abstract :Mehmet Asaf [Borsacı] tarafından yazılan ve 1918 yılında yayınlanan Beyimin Edebiyata Merakı adlı tiyatro oyunu bir perde ve beş meclisten oluşmaktadır. Komedi türünde kaleme alınan bu oyunda, dönemin güncel edebî konuları ele alınır. Bu konular arasında öne çıkanlar; hece-aruz, eski-yeni, şiir dili, muhteva ve millî-gayrı millî tartışmalarıdır. Mehmet Asaf, bu konuları anlatabilmek için oyunda karşıt iki grup oluşturur. Bu gruplara savundukları vezinle şiirler okutur. Böylece hece ile aruz vezinlerinin kıyaslanabilmesi için ortam oluşturur. Muallim Naci, Mehmet Celal, Cenap Şahabettin, Süleyman Nazif, Recaizade Mahmut Ekrem gibi dönemin önde gelen edebiyatçılarından bahsederek şiirde eskilik-yenilik konusuna değinir. Nitekim oyunun ilerleyen kısımlarında millî edebiyatın sınırlarını sorgular ve yüzyıllardır yazılan edebî eserlerin millî kabul edilip edilmeyeceğini sorar. Mehmet Asaf edebî tartışmalar üzerine bina ettiği bu oyunu; anne, baba, oğul, hizmetçiler ve bir misafirden ibaret bir aile ortamında işler. Mekân olarak da bir konak odasını kullanır. Oyundaki kahramanları dönemin yaşayan, günlük diliyle konuşturur. Fakat tartışmalarda geçen örneklerde Arapça, Farsça kelime ve tamlamalara da yer verir. Oyunda kesin bir zaman belirtmez. Fakat eserin muhtevasından hareketle olayların II. Meşrutiyet sonrası ile oyunun basım tarihi olan 1918 arasında bir zaman diliminde gerçekleştiği söylenebilir. Netice itibariyle, Beyimin Edebiyata Merakı adlı tiyatro eseri üzerine yapılan bu makalenin amacı, hem eseri günümüz alfabesine aktararak güncel edebiyata kazandırmak hem de daha çok gazeteciliği ile bilinen Mehmet Asaf’ın edebî kişiliğine dikkat çekmektir.Keywords : Mehmet Asaf, Borsacı, , hece-aruz tartışması, millî edebiyat, millî-gayrı millî tartışması