- OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi
- Issue: 19
- Budin Beylerbeyi Arslan Paşa (1565-1566)
Budin Beylerbeyi Arslan Paşa (1565-1566)
Authors : Yasemin Altayli
Pages : 33-51
Doi:10.1501/OTAM_0000000373
View : 11 | Download : 6
Publication Date : 2006-02-01
Article Type : Other
Abstract :Yahyalılar Ailesine mensup olan Arslan Paşa, gençlik yıllarından itibaren babası Mehmed Paşa ile birlikte savaş meydanlarında yerini alır. Vertizo (1537) muharebesindeki başarısı nedeniyle büyük ün kazanır. Hatvan, İstolni Belgrad, Pojega, Semendire, Tuna Belgradı sancak beyliklerinde bulunur. Başarıları nedeniyle 1565 yılında Budin beylerbeyliğine yükseltilir. Uç hayatını çok iyi tanıyan Arslan Paşa diplomatik alanda yaptığı yeniliklerle de kendisinden söz ettirir. Diplomatik yazışmalarda Lâtince yerine Macarca’yı kullanmaya başlar. Macarca onun döneminde diplomatik diller arasına girer. Sarayına önemli kâtip ve tercümanlar getirtir. Ancak bunlardan Kâtip Süleyman ve Yahya Yazıcı, Osmanlı’ya ve Arslan Paşa’ya ihanet ederek pek çok önemli bilgiyi Macarlara gönderirler. Onların yazdıkları bu ihanet mektupları da, son derece önemli tarihi belgeler olmaları nedeniyle çalışmamıza dahil edilmiştir. Arslan Paşa, Budin beylerbeyliği yaptığı dönem boyunca İstanbul ve Viyana’nın arasının iyi olmasına ve savaş yapılmamasına gayret eder. Bu nedenle özellikle hediye gönderimi işiyle meşgul olur. Ancak İstanbul’a gidecek hediyelerin ve verginin bir müddet gecikmesi ve sınırlardaki huzursuzluklar onu zor duruma düşürür. Arslan Paşa’nın barış yanlısı çabaları yeterli olmaz ve iki ülke ilişkileri bozulur, Osmanlılar sefer hazırlıklarına başlar. Tam da bu sırada Arslan Paşa kimseden müsaade almadan Palota kalesini kuşatır, ancak bu defa başarı sağlayamayarak Tata ve Vesprem’in de elden çıkmasına neden olur. Bu nedenle Sokullu Mehmed Paşa’nın gayretleriyle 3 Ağustos 1566’da boynu vurulur. Türk ve Macar kaynaklarını karşılaştırarak yaptığımız çalışmada, Arslan Paşa’nın idamının yalnızca Palota kuşatmasıyla ilgili olmadığı ve Paşanın arkasından çeşitli planlar yapıldığı görülmektedir. Biz, Arslan Paşa’nın ve kâtiplerinin yazdıkları mektupları çalışmamıza dahil ederek konuyla ilgili yeni bilgilere ulaştık ve idam kararının öncesindeki gelişmeleri göstermeye çalıştık.Keywords :