Bursevî'nin Nesih Konusunu Değerlendirmesi

Authors : Süleyman Mollaibrahimoğlu, Sıla Iskeçeli

Pages : 147-162

Doi:10.17120/omuifd.1240390

View : 56 | Download : 47

Publication Date : 2023-06-30

Article Type : Research Article

Abstract :Nesih meselesi, Kur’ân tefsirinin doğru ve sağlıklı olarak yapılabilmesi ya da hükümlerin doğru çıkarılabilmesi açısından önem teşkil eden ilimler arasında yer almaktadır. Bu çalışmada, Osmanlı Devleti’nin velûd âlimleri arasında sayılan müfessir İsmâil Hakkı Bursevî’nin çeyrek asra yakın zamanda bir yandan halka vaaz olarak sunduğu diğer yandan da kaleme aldığı tefsiri Rûhu’l-beyân başta olmak üzere Temâmü’l-feyz ve Kitâbü’n-netice adlı eserlerinde nesih meselesini nasıl değerlendirdiği gösterilmeye çalışılmıştır. Öncelikle nesih kavramına kısaca değinilerek, Kur’ân’da neshin yer alıp almadığına dair bazı görüşlere yer verilmiştir. Ardından müfessirin nesih kavramına yüklediği anlamlar tespit edilerek, nesih çeşitlerini örneklendirmesi gösterilmiş ve nesihte dikkat çektiği hikmetler üzerinde durulmuştur. Ayrıca müfessirin Kur’ân’ın zâhirinde ya da bâtınında neshi nasıl kabul ettiğine yönelik düşünceleri belirtilmiştir. Bununla birlikte neshin diğer şeriatlardaki durumu hakkındaki düşünceleri incelenmiştir. Neticede Bursevî’nin Kur’ân âyetlerinin birbirini neshini uygun bulduğu ve âyetin sünneti neshi ya da sünnetin âyeti neshine müspet yaklaştığı tespit edilmiştir. Tefsirinde işârî yorumların fazla olmasına rağmen neshi işârî açıdan değerlendirmediği görülmüştür.
Keywords : Tefsir, Bursevi, Rûhu\'l-beyân, Ulûm\'ül-Kur\'an, Nesih