"Helal Değildir/ لَا يَحِلُّ" Kalıbıyla Başlayan Hadis Metinleri Üzerine Lafız ve Anlam Eksenli Bir Analiz

Authors : Bekir Özüdoğru

Pages : 683-706

Doi:10.17120/omuifd.1182995

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research

Abstract :Makale, لَا يَحِلُّ / helal değildir” ifadesi ile başlayan rivayetler özelinde hadis metinlerini konu edinir. "Helal değildir” şeklinde hukûkî bir lafızla başlayan hadis metinleri incelenmiş ve metin öğeleri araştırılmıştır. 23 farklı konudaki hadis metinlerinde söz konusu ifadeye rastlanmıştır. Rivayetlerin şâhid ve mütâbîlerinden hareketle metinler incelenmiştir. "Helal değildir” kalıbında nakledilen hadislerin çoğunun benzer kalıpta geldiği, sadece yasaklanan eylemlerin değiştiği görülmüştür. Rivayetlerin şâhid ve mütâbîlerinde anlamı bozmayacak lafız farklılıkları vardır. Lafız aynı olmasına rağmen lafzın delâleti konulara göre tahrim ve kerâhet gibi farklılık göstermiştir. Yine "helal değildir” lafızlarının bazı rivayetlerde Hz. Peygamber’e dayandığı bazısında ise manen rivayetin etkisiyle sahâbe ya da sonraki râvi tarafından ifade edildiği görülmektedir. Bundan dolayı hüküm ifade eden lafızlarda râvinin etkisi göz önünde bulundurulmalı ve sadece lafza göre değil de bütün rivayetleri bir arada değerlendirme ve kıyas gibi metotlarla göre hüküm verilmelidir.
Keywords : Hadis, Metin, Form, Norm, Lafız, “Helal Değildir”, Kıyas, Anlam