Din ve Felsefenin Kapsam ve Sınırlılıkları Üzerine Bir Değerlendirme

Authors : Cihat Şengüler

Pages : 533-554

Doi:10.17120/omuifd.1175763

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Research

Abstract :İnsan bilincinin temelde iki farklı yönü vardır. Bunlardan biri duygusallık, diğeri ise aklîliktir. İnsanın duygusallık tarafı daha çok dinî yaşantısıyla sağlanırken, aklî tarafı ise daha çok düşünsel faaliyetleriyle sağlanır. İnsanın bu iki farklı tarafı, onun hayata tutunup, mutlu bir yaşam sürmesinde vazgeçilmez bir boyut olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak bu iki alanın birbirinden bağımsız bir şekilde değerlendirilmesi ikisinin de doğru bir şekilde anlaşılması noktasında önem arz etmektedir. Çünkü iki boyutun da temelleri ve önerme biçimleri baştan farklıdır. Dinin temelinde ve önermelerinde düşünsel bir taraf olsa da inanca dayanan duygu boyutu ağır basan asıl bir unsur iken, felsefenin temelinde ise akıl daha fazla ağır basan bir unsurdur. Dinin bu duygu temelli yanı, kişisel ve değişmez bir yönü olup, eleştirel bir yanı olmadığını ifade eder. Felsefenin akla dayanan yapısı ise, eleştirel bir yanının olduğunu ifade ederken, aynı zamanda her daim bir değişikliği barındırdığını da ifade etmektedir. İnsan bilincinin ise bir yandan sabiteye, diğer bir yandan değişime ihtiyacı vardır. Bu yüzden insanın kendisinin hangi yanlarının sabiteye, hangi yanlarının da değişime ihtiyaç duyduğunun iyi bir şekilde tespit edilmesini gerekmektedir. İşte bu araştırmada insan düşüncesinin ve yaşamının temel dinamiklerinden olan din ve felsefenin genel yapısal özellikleri ele alınıp, ardından aralarında kurulacak ilişkinin boyutu ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Keywords : din, felsefe, akıl, inanç, bilim