Hadîs Usûlü Istılahlarının Tanımlanmasında Şiirle İstişhâdın Etkisi "Râmhürmüzî Örneği"

Authors : Osman Aydin

Pages : 467-496

Doi:10.17120/omuifd.798879

View : 20 | Download : 18

Publication Date : 2020-12-15

Article Type : Research

Abstract :Hadîs usûlü bahisleri içerisinde bölgesel kullanımı olan ya da farklı manalara gelmesi muhtemel ifade ve kavramların zaman içerisinde anlamlarında bir takım değişmeler olabilmektedir. Böylesi bir durum, mezkûr malzemenin dönemsel ve kişisel kullanımları noktasında bazı problemleri de beraberinde getirmektedir. Bu makale, ilk hadîs usûlü eseri müellifi Râmhürmüzî’nin şiirleri şâhid göstererek usûli bazı tabirlerin ilk ve doğru kullanımını bulma çabasını gözler önüne sermeyi amaçlamaktadır. Müellifin, şiirler üzerinden bir ifadeye ait ulaşılabildiği en eski kullanımı tespit çabasının ortaya konulduğu bu araştırma, ıstılahların ilk anlamlarının tespiti ve bu tespitin yöntemini göstermesi itibarıyla önemi haizdir. Araştırmada, Râmhürmüzî’nin aynı konuda seçtiği şiirlerden sadece biri tercih edilerek bir sınırlamaya gidilmiş ve kapsam açısından daha fazla konu başlığına ulaşılmak hedeflenmiştir. Müellifin seçtiği şiirlerin selef ulemâ ve çağdaşları tarafından kullanımları ve kendisinden sonraki usûl alimlerince referansları ortaya konulmuştur. Şiir tercümeleri de mümkün olduğunca edebî formda yapılmaya gayret gösterilmiştir. Netice olarak; Râmhürmüzî ulûmu’l-hadîse dair bir ilmî mirasın aktarımı hususunda köprü vazifesi görmüştür. Kendisi, usûlî konuları şiir ile destekleme yoluna gitme noktasında da ilk isim olmuştur. Bu yönüyle de istişhâd; -özellikle- örfî kullanımlardan ve lügavî anlamlardan çıkarılamayacak bir takım hususların belirlenmesinde son derece önemlidir.
Keywords : Hadis, İstişhâd, Şiir, Râmhürmüzî, Usûl-i Hadîs