Nisâ Sûresi 3. Âyetinin Dörtten Fazla Evliliğe Delâleti Meselesi Üzerine Bir İnceleme

Authors : Haşim Özdaş

Pages : 429-454

Doi:10.17120/omuifd.725407

View : 26 | Download : 31

Publication Date : 2020-06-20

Article Type : Research

Abstract :Kur’ân-ı Kerim’in anlaşılmasında Arapçanın öncelikli bir yerinin olduğu ifade edilmiştir. Bu nedenle hem tefsir hem de tefsir usulü eserlerinde Kur’ân’ı yanlış veya eksik anlamamak için lügat, sarf, nahiv ve dile dair benzer ilimlerin bilinmesi gerektiği belirtilmiştir. Ayrıca âyetlerin, dilde var olan zayıf, kural dışı veya garîb anlamlara değil, aksine âyetlerin sözdizimine uygun dilde yaygın olarak kullanılan güçlü anlamlara hamledip tefsir etmek gerektiği beyan edilmiştir. Öte yandan pek çok konuya dair hüküm ihtiva eden Nisâ sûresi 3. âyet ile ilgili farklı açıklamalarda bulunulmuştur. Âlimlerin kahir ekseriyetine göre, söz konusu âyet, evliliği dört ile sınırlandırmıştır. Buna karşın diğer bazı âlimler ise, âyette zikredilen mesnâ ve sülâse ve rübâ‘a lafızlarının, dörtten fazla evliliğe delâlet ettiğini savunmuştur. Erken dönem tefsir kaynaklarında herhangi bir şahıs veya gruba nisbet edilmeden eleştirilen bu görüş, Hicrî beşinci yüzyıldan sonra yazılmış kaynakların bazılarında Râfizîlerden bir grup ile Dâvûd ez-Zâhirî veya genel olarak Zâhirîlere, diğer bazılarında ise Zeydiyye mezhebine veya Kasım b. İbrahim’e, Hâricîlere, nisbeten geç dönem bazı kaynaklarda ise İmam Nehaî ile İbn Ebû Leylâ’ya nisbet edilmiştir. Bu çalışmada Nisâ sûresi 3. âyetin dörtten fazla evliliğe delâletini savunanların kim veya kimler oldukları tesbit edilmeye çalışılacak, daha sonra hem Arap diline hem de Sünnete aykırı olduğu ifade edilen bu görüşün Arap diline uygun olup-olmadığı hususu incelenmeye gayret edilecektir.
Keywords : Tefsir, Nisâ Sûresi 3. Âyet, Dörtten Fazla Evlilik, Dil, Delâlet