Mu’tezile ve Şîa Arasında Fikri Bağlantı Meselesi: Tevhid İlkesi Bağlamında Kâdî Abdülcebbâr ve Ebû Ca’fer et-Tûsî Arasında Bir Karşılaştırma

Authors : Rıza Korkmazgöz

Pages : 291-327

Doi:10.17120/omuifd.471930

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2018-12-24

Article Type : Research

Abstract :Mu’tezile ve Şîa arasında fikri bağlantı meselesi, hicri dördüncü asırdan bugüne gündemden hiç düşmemiştir. Özellikle Sünni kelamcılar Şii-İmamiyye’nin Mu’tezili kelam düşüncesinin büyük oranda etkisinde kaldığını iddia ederken, İmamiyye’ye mensup kelamcılar da böyle bir etkinin varlığını reddetmekte ve kelam anlayışlarının Kur’an’a ve İmamlar’ın sözlerine dayandığını ifade etmektedirler. Biz bu çalışmada, Mu’tezili düşüncenin bugüne nakledilmesinde büyük payı olan Kâdî Abdülcebbâr ile gerek kelam gerekse diğer İslami ilimler sahasında velûd bir Şii-İmamiyye âlimi olan Ebû Ca’fer et-Tûsî arasında tevhid ilkesi üzerinden bir karşılaştırma yaparak, söz konusu tartışmaya mütevazı bir katkı sunmayı hedefledik. Her iki mütefekkirin bizzat kendi eserleri üzerinden yaptığımız bu karşılaştırma bize bir kısım detay ihtilaflar istisna tutulursa, ikisi arasında tam bir mutabakat olduğunu göstermiştir.
Keywords : Kâdî Abdülcebbâr, Ebû Ca’fer et-Tûsî, Tevhid, Marifetullah, Allah'ın Sıfatları