Alişah B. Hacı Büke Evbehî ve Mûsikî Nazariyatçılığı

Authors : Ahmet Çakir

Pages : 235-240

Doi:10.17120/omuifd.26338

View : 15 | Download : 10

Publication Date : 2001-04-01

Article Type : Other

Abstract :Bu makalede önce Alişah b. Hacı Büke Evbehi’nin hayatını ve musiki nazariyatçılığını incelemeye çalıştık. Alişah XV. Yüzyılda Herat’ta Hüseyin Baykara zamanında yaşamıştır. Mukaddimetü’l-Usul adlı nazariyat eseriyle musiki dünyasında şöhret kazanmıştır. Bu eserin şu anki araştırmalara göre dünyada iki nüshası mevcuttr. Bu nüshalardan biri de Hüseyin Sadeddin Arel’in ilk nüshadan istinsah ettiği nüshadır. Usulü’l-Vusul veya Aslü’l-Vusul adlı başka bir eser daha yazdığı anlaşılan Alişah’ın bu eserinin nerede olduğu hakkında herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştır. Alişah’ın nazariyatçılığının temellerini Farabi, İbn Sina, Kutbüddin Şirazi, Abdülkadir Meraği ve özellikle de Safiyyüddin Urmevi oluşturmaktadır. O, bu kişilerden oldukça istifade etmekle birlikte onları aşmaya, nazariyat çalışmalarını güncelleştirmeye ve daha da ileri götürmeye çalışmıştır. Özellikle bu, yeni makam dizileri icad edilmesinde ve günümüzde yapıldığı gibi mürekkep makam dizilerinin oluşturulmasında somut adımlar atmasında görülmektedir. Usullerin yapılandırılmasında yeni teknikler kullanması ve yeni usul icadı da nazariyata katkılarına başka örneklerdir.
Keywords :