AVRUPA BİRLİĞİ’NDE KOŞULLULUK İLKESİNİN İŞLEVSİZLİĞİ: 15 TEMMUZ SONRASI TÜRKİYE-AB İLİŞKİLERİ ÇERÇEVESİNDE BİR ANALİZ

Authors : Ekrem Yaşar Akçay

Pages : 503-516

View : 26 | Download : 11

Publication Date : 2017-12-07

Article Type : Research

Abstract :II. Dünya Savaşı'ndan sonra ortaya çıkan Avrupa Birliği, kurumsal yapısı ve faaliyetleri ile sui generis yapısına sahiptir. Avrupa Birliği, üçüncü ülkelerle olan ilişkilerin diğer kuruluşlardan farklı olduğunu göstermiştir. Üçüncü ülkelerle ilgili olarak son sözü söyleme hakkına sahip olan AB, takdir yetkisine sahiptir ve bu devletlerin ilişkilerini nasıl sürdüreceklerine kendisi karar vermektedir. Diğer yandan AB, ilişkileri geliştirmek ve derinleştirmek için üçüncü ülkelerden ve aday ülkelerden bazı yükümlülükleri yerine getirmesini ister. Bu yükümlülükler üçüncü ülkeler tarafından yerine getirilmediğinde AB, ülkelere yardımların azaltılması veya kesilmesi gibi cezai usulleri uygulamaktadır. Bununla birlikte yükümlülükler yerine getirildiğinde, ülkeye aday ülke statüsü verilmesi ve müzakere sürecinin başlatılması gibi ödül usulleri uygulanmaktadır. 31 Temmuz 1959'da başlayan ve 12 Eylül 1963'te Ankara Anlaşması ile hukuki zemine oturan Türkiye-AB ilişkilerinde AB, Türkiye hakkındaki kararlarında son sözü söyleme hakkını saklamıştır. Bu, Ankara Anlaşması'nın 28. Maddesinde görülmektedir. AB, Türk yetkililer tarafından Türkiye’nin yapması gereken yükümlülükler yerine getirildiğini Türkiye’yi ödüllendirmekte (adaylık statüsü verilmesi, yükümlülükler yerine getirilmediğinde ise (müzakere başlıklarını askıya alma) cezalar vermiştir. Dahası Ayrıca, Türkiye'nin AB'ye tam üyelik için yükümlülüklerini yerine getirmesi şart koşulmuştur. Ancak 15 Temmuz 2016'da Türkiye'deki askeri darbe girişimi sonrasında iki taraf arasındaki ilişkiler kötüye gitmiş ve Türkiye AB yükümlülüklerini yerine getirmede başarısız olmuştur. Üstelik Türkiye, AB'den kopmaya başlamış ve ilişkileri sonlardırma gibi söylemler ortaya çıkmıştır. Böyle bir durum, AB koşulluluk ilkesinin zayıfladığını ve işlevsiz hale geldiğini göstermiştir.
Keywords : Avrupa Birliği, Türkiye, Koşulluluk, İşlevsizlik, Türkiye ve Avrupa Birliği