Pers/Akhaemenid Dönemi’nde Anadolu: Bölgeler Arası Karşılaştırmalı Bir Değerlendirme

Authors : Murat Tosun

Pages : 379-416

Doi:10.33469/oannes.1065641

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2022-09-20

Article Type : Research

Abstract :Anadolu’da Pers/Akhaemenid Dönemi, 200 yılı aşkın bir süre devam etmiştir. Bu dönem, Anadolu’nun birçok yerinde etkisini göstermiştir. Ancak bu dönemin yansımaları, bölgesel olarak değişkenlik göstermektedir. Arkeolojik bulgular, bu dönemi anlamamıza yardımcı olsa da halen Anadolu’daki sınırlı sayıdaki yerleşim biriminde yapılan araştırmalarda, Pers izine rastlanmaktadır. Batı Anadolu ve çevresinde Pers arkeolojik verilerinin izleri, diğer bölgelere oranla daha iyi bir şekilde gözlenmektedir. Son yıllarda ele geçen bulgular ışığında, bölgeler arası ilişkiler özellikle seramik bulgular sayesinde ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Bu sebeple; Batı Anadolu ve çevresinde bu dönemin yansımaları daha yoğun, Orta Anadolu ile çevresinde sınırlı, Doğu Anadolu ve çevresinde ise daha az gözlenmektedir. Bu durumun sebeplerinden birisi de hiç şüphesiz, arkeolojik araştırmaların bölgeler arasındaki dağılım oranları ve bu döneme ilişkin yeterli düzeyde araştırmanın yapılamamasıdır. Bu makalede; Batı, Doğu ve Orta Anadolu ile çevrelerinin Pers Dönemi, karşılaştırmalı bir değerlendirme yöntemi uygulanarak ele alınacaktır. Öncelikle, Pers Dönemi’nde; Doğu, Batı ve Orta Anadolu ile yakın çevre yerleşim birimlerinden elde edilen arkeolojik veriler, alt başlıklar ile birlikte sunulacaktır. Ardından mevcut veriler ışığında, uzmanlar arasında halen tartışılan sorunsallık olguları, antik kaynaklarda verilen bilgiler ve sınırlı epigrafik veriler dikkate alınarak, nedensellik temelli bir yaklaşım ile değerlendirilecektir. Böylece üç bölge ve çevresindeki bu döneme ait arkeolojik buluntuların farklı ve ortak özelliklerini açıklamaya çalışacağız.
Keywords : Pers/Akhaemenid, Batı Anadolu ve çevresi, Doğu Anadolu ve çevresi, Orta Anadolu ve çevresi, Karşılaştırmalı Değerlendirme