OSMANLI’DA MODERN ANLAMDA YAPILAN İLK NÜFUS SAYIMINA GÖRE DİVRİĞİ’NİN DEMOGRAFİK YAPISI

Authors : Hasan Yüksel

Pages : 73-89

View : 1414 | Download : 2831

Publication Date : 2016-08-05

Article Type : Research Article

Abstract :Osmanlı İmparatorluğu’nda daha önce gerçekleştirilen nüfus sayımlarında sadece erkek nüfusunun tespitine yönelik sayımların yapıldığı ve ancak, 1882’de modern anlamda yapıldığı söylenilen sayımda kadınlara yer verildiği belirtilmektedir. Halbuki, halen Cumhuriyet Üniversitesi Tarih Bölümü Kütüphanesi’nde muhafaza edilen Divriği’ye ait iki ciltlik 1870(H.1286) tarihli Esas Nüfus Defterleri’ne bakıldığında, 1882’de modern anlamda yapıldığı söylenilen sayımın aslında, 1870’te gerçekleştiği ve bu sayımda kadınların da nüfusa yazıldığı görülmektedir. İşte burada, İmparatorlukta modern anlamda yapılan bu ilk nüfus sayımında yer alan verilerden hareketle, o günkü bir Anadolu kasabasının hane nüfusunun sayısal olarak büyüklüğüne; kadın erkek nüfus oranına, nüfusun yaş ortalaması ile doğurganlık ve ölüm oranlarına dair bilgi edinilmeye çalışılacaktır. Ayrıca defterlerde başta hane reisi olmak üzere hanede çalışan veya çalışabilir durumdaki nüfusun mesleği, meşgalesi yıllık kazancı ve bu yıllık kazançtan alınan vergi nispeti belirtilmiş olduğundan bu veriler de değerlendirilecektir. Böylece, imparatorlukta modern anlamda ilk kez yapılan bir nüfus sayımındaki verilerden hareket edilerek 1870’lerde bir Anadolu kasabasının kırsal alanındaki yaşamının genel görüntüsü verilmeye çalışılacaktır.
Keywords :