HACI BEKTAŞ VELİ DERGAHININ BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI İLE MİLLİ MÜCADELE DÖNEMİNDEKİ TUTUMU VE MUSTAFA KEMAL PAŞA İLE İLİŞKİLERİ

Authors : Haşim Erdoğan

Pages : 197-207

Doi:10.30783/nevsosbilen.1031739

View : 23 | Download : 10

Publication Date : 2021-12-22

Article Type : Research

Abstract :Mondros Mütarekesinden kısa süre sonra henüz Mustafa Kemal Paşa Samsun’a çıkarak Milli Mücadeleyi başlatmamışken Osmanlı Devleti’nin başkenti İstanbul’un İngiltere ve Fransa tarafından işgal edileceği ve başkentin Anadolu’ya taşınması ihtimali ortaya çıkınca, Ocak 1919’da İngiliz Yüksek Komiserliği’ne Hacı Bektaş Veli dergâhı Çelebisi Cemalettin Efendi ve Hacıbektaş Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti başkanlığını yürüten Deli İmam’ın oğlu Halil Efendi tarafından protesto telgrafları gönderilmiştir. Döneme ait hatıratlardan anlaşıldığına göre 1919 yılı aralık ayında Temsil Heyeti Reisi Mustafa Kemal ve beraberindeki heyet Sivas’tan Ankara’ya doğru hareket ettikten kısa süre sonra Hacıbektaş’a gelmiştir. Mustafa Kemal burada Salih Niyazi Dedebaba tarafından karşılanmış ve Çelebi Cemalettin Efendi ile görüşmüştür. Dergâh ileri gelenleri, Mustafa Kemal’e ve heyetine mücadelede destek vereceklerini açıkça beyan etmişlerdir. Dergâh ileri gelenlerinin mücadeleye verdikleri destek kendi hayatlarıyla sınırlı kalmamış, kendilerinden sonra gelen yöneticiler tarafından da mücadeleye destek sürmüştür. Çalışmada Milli Mücadele sürecine Hacı Bektaş Veli dergahı ileri gelenleri tarafından verilen desteğin ortaya konulması amaçlanmıştır. Yine bu Çalışmada elde edilen bulgular tasnif edilmiş, tekke ve zaviyeler ile ilgili gelişmelerin ortaya konulmasında arşiv belgelerinden yararlanılmıştır. Buna ek olarak konu üzerinde kaleme alınmış hatıratların yanı sıra, ikinci elden kaynaklardan faydalanılmıştır.
Keywords : Hacı Bektaş Veli, Mustafa Kemal Paşa, Dergâh, Çelebi, Bektaşilik.