Tanzimat Sonrası Osmanlı Şehirlerinde Taşrada Yerel Hizmetlerin Yeniden Örgütlenmesi

Authors : Arzu Yilmaz Aslantürk

Pages : 141-150

View : 10 | Download : 7

Publication Date : 2018-12-28

Article Type : Research

Abstract :ÖZET Osmanlı’da Tanzimat’tan önce yerel hizmetler, toplumsal örgütlenmenin kuvvetli olduğu mahalle ve Türk-İslam kültürünün ürünü olan vakıflar aracılığıyla yerine getirilmekteydi. Osmanlı taşra vilayetlerinde modern anlamda yerel hizmet sunumu, Tanzimat dönemi reformları ve Avrupa ile doğu Akdeniz liman şehirleri arasında gerçekleşen uluslararası ticaret sonucu ortaya çıkmıştır. Tanzimat dönemi reformlarının getirdiği yeni düzen içinde, şehirler ekonomik, fiziki ve sosyal dönüşüm geçirmiştir. 19.yy’da Avrupa ile doğu Akdeniz liman şehirleri arasında artan iktisadi ilişkiler sonucu, liman şehirleri bu döneme uygun ulaşım ve hizmetler bütününe gitmek için yeni örgütlenmelere gitmiştir. Taşra vilayetlerindeki belediye hizmetleri alanındaki ilk adımlar, şehrin yoğunlaştığı kent dokusunda ki hayatı iyileştirme ve ticaret altyapısını güçlendirmek olmuştur.  Bu bağlamda Tanzimat bürokrasisi, Osmanlı şehir politikası açısından hem beledi atılımları güçlendirici hem de bu atılımları örgütleyerek yerel hizmetlerin kurumsallaşmasını sağlamıştır. Bu çalışmanın amacı, Osmanlı şehirlerinde Tanzimat sonrası taşrada yerel hizmetlerin örgütlenmesinde önemli olan etmenleri belirlemeye yöneliktir. Çalışmada, taşra belediyelerinin hukuksal altyapısının gelişimi kronolojik olarak analiz edilerek, belediyelerin merkezi hükümetle görevsel ilişkilerine değinilmiştir. Osmanlı taşra vilayetlerinde belediyelerin gelişimi, İzmir, İskenderiye, Selanik, Trabzon, Tunus ve Beyrut gibi doğu Akdeniz liman şehirleri ve Ortadoğu’da bulunduğu bölgenin merkezi durumunda olan Kudüs şehri üzerinden açıklanmıştır. Anahtar Sözcükle r: Tanzimat, Taşra vilayetleri, Yerel hizmetler, Beledi Örgütlenmeler.
Keywords : Tanzimat, Taşra vilayetleri, Yerel hizmetler