Modern Kadın Giyiminin 1950 Sonrası Çağdaş Türk Resminde Figüratif Eserler Üzerinden İncelenmesi

Authors : Feyzanur Kuran, Zehra Doğan Sözüer

Pages : 165-184

Doi:10.31126/akrajournal.1185579

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2023-01-25

Article Type : Research

Abstract :Türk kadın giyim kültürünün modernleşme süreci incelendiğinde, politik ve ekonomik dönüşümleri işaret eden 1950 yılı ve sonrası dönem öne çıkmaktadır. Yönetimde çok partili hayata geçiş ve endüstrileşmede gerçekleşen kalkınma hareketinin temelinde, etkileri kurumsal boyuttan bireyin yaşamına seyreden; eğitim, sanat, sosyal yaşantı ve giyim biçimlerinde yan-sımaları okunan modernleşme görülür. Modernleşme olgusu, bir araştırma alanı olmakla birlikte, Türkiye’de kent ve kırsala özgü farklı kültürel zeminlere göre farklı üsluplarda kendini inşa etmiş, kendi çatışma ve tartışma alanını yaratmıştır. Bu dönemde Türk modernleşmesinin izlerini gösteren görsel envanter ise çağdaş Türk resmi kapsamında oluşmuştur. Dönemin sanatında modernleşme, resimde Batılı yaşam biçimlerinin farklı görünümleri olarak ve özellikle figüratif resimde kendisini gösterir. Türk modernleşmesinin kent ve kırsal yaşam temalarında, farklı Türk kadınları giyim ve yaşam biçimleri ile modernliğin farklı görünümleri betimlenir. Modernizasyon sürecinin tarihi modernite göstergelerinin farklı gelişmişlik bölgelerinde değişen giyim şartlarından, kadınların meslek dallarına kadar uzanan etkenlerle ilişkili olduğu bilinmektedir. Figüratif resimde izlenebilecek önemli modernleşme ölçütlerinden biri de giyimdir. Kadın giyimi; dönemin tarihinde modernleşme unsuru olarak incelendiği gibi içerik olarak resimde figür konu olduğunda güçlü bir anlatım aracıdır. 1950 sonrası dönemde Avrupa modasının takip edilmesi, kadın modasında Batılılaşma, figüratif resimlerde de bir söylem olarak kendisini göstermiştir. Araştırma kapsamında, 1950-2000 yılları arasından Türk Modern resmini temsil eden 5 sanatçının (Bedri Rahmi Eyüboğlu, Fikret Mualla, Gülsün Karamustafa, Neş\'e Erdok, Nuri İyem) toplam 5 figüratif resmi üzerinden görsel analiz yapılmıştır. Bu kapsamda 15 kadın figürün giysileri, form, desen ve renk kriterlerinde incelenmiştir. Toplumu Türk modernleşmesine ve Batılılaşmaya taşıyan olaylar incelendikten sonra, moda ve sanat alanındaki etkileşim bütüncül olarak değerlendirilmiş, çağdaş Türk resmini temsil eden sanatçıların figüratif eserlerindeki kadın giyim biçimleri üzerinden temsil ettikleri giyim kültürü analiz edilmiştir.
Keywords : modernizm, çağdaş kadın giyimi, 1950 sonrası, moda, çağdaş Türk resmi