DEDE KORKUT HİKAYELERİNDE KONUKSEVERLİK ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Authors : Ferhat Özmen

Pages : 45-63

Doi:10.31126/akrajournal.632898

View : 30 | Download : 11

Publication Date : 2020-01-11

Article Type : Research

Abstract :Konukseverlik, Türk toplumunun en önemli kültürel değerlerinden birisidir. Tarih sahnesine çıktığından beri farklı coğrafyalarda boy gösteren Türkler, konuğa gösterdiği saygıyla örnek bir millet olmuştur. Türk kültürünün en önemli yansıtıcısı olan edebî eserlerde misafirlikle ilgili birçok motife rastlanmaktadır. Oğuz Türklerinin yaşam tarzını olanca berraklığıyla yansıtan Dede Korkut Kitabı da Türk geleneklerinin söze ve yazıya dönüşen yüzü olarak misafirperverlik kavramına yer yer atıfta bulunmuştur.  Hikâyelerde konukseverlik ile birlikte gelen paylaşmanın ve insanların gönlünü hoş tutmanın bireylerin insani varlığını zenginleştirdiğine değinilmektedir. Konuğun evlere mutluluk ve bereket getireceği inancına, onun atadan devir alınan bir miras olduğuna, konuk ağırlamakla toplumda kimi sosyal statülerin elde edilebileceğine dikkat çekilmektedir.  Bu çalışmada Türk örf ve âdetlerinde son derece önemli olan konukseverliğin Dede Korkut hikâyelerine yansıması ve misafir sofralarının işlevleri ele alınmıştır. Anlatılardaki misafirlikle ilgili mesajlara ve bu mesajların psiko-sosyal ve toplumsal dayanışma yönüne dikkat çekilmiştir. Çalışmada ayrıca hikâye kahramanlarının ne derece konuksever olduğu ve böylece devrin ideal insan tipine yaklaştığı ele alınmıştır.
Keywords : konukseverlik, Dede Korkut hikâyeleri, kültürel doku, sosyal dayanışma